Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CZASANTYKU
napewnychobiektywnychprzesłankachtkwiącychwpowszechnychwyobrażeniach.
Byłyone,naturalnie,przesadzoneiodwoływałysiędowarstwypopulistycznejutwo-
rówEurypidesa,jegosławnychmaksymityradbędącychpokazemniezaprzeczalnej
oratorskiejbłyskotliwości.Zapewnetawarstwafilozoficzno-retorycznazaszkodziła
jegopoezji,asofistykaukrywagłębsząwarstwęjegotwórczości.Byłniąmistycyzm
idlategowHipolicieostateczniewidzimyorfika,którysławiczystą,płomiennąina-
bożnąmiłośćdodziewiczejbogini.
3.KOBIETAWŚWIECIEGRECKIM
Czashomerycki
WtwórczościHomerakobietyzajmowaływażnemiejsce,apoetadarzyłjespecy-
ficznąsympatią,graniczącązpodziwem.Byłwrażliwynaichwdziękiurodę,skłon-
nydowybaczaniaimwielugrzeszkówitraktowaniawsposóbpełenpobłażliwości.
Ukazujecałąichgamę:młodziutkąNauzykaę,wzórpanidomuAretę,symbolwier-
nościmałżeńskiejPenelopę,miłującąswegomężaAndromachę,ideałkobiecościHe-
lenę,itylkozbrodniczaKlitajmestrapsujetenwspaniałykorowód.Żeńskaczęśćświa-
tabogówteżjesttraktowanadosyćswobodnieiprzejawiazarównowzniosłecechy,
jakizwykłeludzkieprzywaryczyteżśmiesznostki.Zeświatemtymzderzasiępełen
jadowitychstwierdzeńHezjod,ukazującobrazambiwalencjigreckiej.Znamienne,że
kobietajestistotąnieobojętną,godnązainteresowania,anawetpodziwu.Pytaniemzaś
otwartympozostanie,nailewichwielbicielu,Homerze,możnawidziećarystokratycz-
ność,awprzeciwniku,Hezjodzie–plebejskość.
Kobietyokresubohaterskiegokorzystajązwolnościwznacznymzakresie.Wob-
raziezarysowanymprzezHomeraporuszająsięonewłaściwiebezograniczeń.Stająna
murachobronnych,byoglądaćwalkiwojownikówlubopłakiwaćichzgon;spacerują
pomieście,biegajązanowinkami,atylkowysokourodzoneniewiastyniemogąopusz-
czaćdomubeztowarzyszek.
Dopieromanadejśćczas,gdypojawiąsięzaleceniastanowiącenoweregułyzacho-
wania,októrychczytamywtraktaciePitagorasaogrzecznościkobiet.Zniegodowia-
dujemysięoistnieniutrzechsytuacjiusprawiedliwiającychichwyjściezdomu:udział
wświęcie,zakupyiobowiązkinaturyreligijnej.Tojestjednakdopieroprzyszłość,ana
razieograniczenia,zktórymispotykasięniewiasta,dotycząwnętrzadomu,będącpo-
zostałościądawnychzakazówmagicznychczyreligijnych.Izbyniewieściesąoddzielo-
neodmęskichpokoi,komnatamałżeńskaprzynależydomężaidoniejwzywaonswą
żonęlubktórąśznałożnic.Chłopcywsiódmymrokużyciaopuszczajągynaikeion,by
zamieszkaćwandronie–częścidomuprzeznaczonejdlamężczyzn,dziewczętazaś
pozostająwewnątrzgynaikeionu,wpobliżumatki.Przedkobietamizamkniętejestpo-
mieszczeniezkamiennymiwannamilubmetalowymikadziami,którepełnifunkcję
