Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.5
Tytułwstępny.Przepisyogólne
6.Pouczeniamogądotyczyćjedynieczynnościprocesowych,np.celowościzłożeniawniosku
ozwolnienieodkosztówsądowychczywprzedmiocieustanowieniapełnomocnikazurzę-
du.Powinnytobyćwskazówki,któremająznaczeniedlakonkretnegotoczącegosiępostę-
powania.Niemogąjednakżeprowadzićdonaruszeniazasadykontradyktoryjnościirów-
nościstron,awszczególnościniemogątobyćwskazówkitegorodzaju,kierunkują
stronęnakoniecznośćzłożeniakonkretnegownioskudowodowego
67
,aniteżodnosićsię
doprzepisówprawamaterialnego(np.materialnoprawnejpodstawypowództwa).Komen-
towanyprzepisniestanowibowiempodstawydoprzeniesieniainicjatywydowodowejstron
nasąd,ajegostosowanieniemożedoprowadzićdonaruszeniazasadyrównościstron.
Zob.takżekomentarzdoart.156
1
i156
2
.
7.Otym,czywkonkretnymprzypadkunastąpiłauzasadnionapotrzebaudzieleniapo-
uczenia,decydujesądstosowniedookolicznościkonkretnejsprawy.Samfaktwystępowa-
niaprzezstronębezprofesjonalnegopełnomocnikanieoznacza,niejestonawstanie
wsposóbprawidłowyzadbaćoswojeinteresybądźnp.jestnieporadna.Ouzasadnionej
potrzebiemożemynatomiastmówićwówczas,gdystronazuwaginanieporadność(bez
względunajejprzyczyny)niejestwstaniewpłynąćnaprzebiegpostępowania.SądApe-
lacyjnywSzczecinietrafniewskazał,żeudzieleniepouczeniazależyodocenyiuznania
sąduuwiarygodnionegokonkretnąsytuacjąprocesowąistajesiępowinnościąsądutylko
wsytuacjachzupełniewyjątkowych,kiedyzachodzipotrzebazapobieżenianierówności
podmiotówtoczącegosiępostępowania,awięcwówczas,gdystronazuwaginaswojąnie-
poradnośćistopieńskomplikowaniasprawyniejestwstaniezrozumiećistotyprowadzo-
negopostępowaniaipodjąćwzwiązkuztymstosownychczynnościprocesowych
68
.
8.Pouczeniakierowanedostronmusząbyćprawdziwe.Stronaniemożeponosićujemnych
konsekwencjiprocesowychwsytuacji,wktórejtakiepouczenieokazałobysięwadliwe.
9.Skorzystanie(lubnieskorzystanie)przezsądzmożliwościwynikającejzart.5podlegaoce-
niewtokuinstancji,atakżeocenieSąduNajwyższego
69
.TrafniewskazałSądApelacyjny
wSzczecinie,funkcjąart.5k.p.c.jestłagodzenienieporadnościstrony,którejwdanych
okolicznościachniemożnazarzucićniedbałościowłasneinteresy.Zuwaginatewłaściwo-
ścipodkreślasię,żejedyniewyjątkowonaruszenieprzepisuart.5k.p.c.mawpływnawy-
niksprawy
70
.
10.Ustawodawcawycofałsięzpierwotnegozałożenia,żewzorypouczeńokreślirozporządze-
nieMinistraSprawiedliwości,conależyocenićjakotrafne.Kwestiąistotnąpozostajejed-
nakdostosowaniejęzykapouczeniadojegoodbiorcy,azatemstrony,którejtegopouczenia
sięudziela.Powinnobyćonozatemzrozumiałeiproste.
11.Możliwośćudzielaniastronompouczeńniezostałaograniczonajedyniedokomentowane-
goprzepisu,albowiemsądmożeudzielićstronompouczeńtakżewinnychprzypadkach
wskazanychwustawie(zob.np.art.103§4,art.117
1
§2,art.125§2
1
,art.136§2,art.139,
156
1
,205
2
).
67
Zob.wyrokSNz13.12.2001r.,IVCKN1867/00,LEXnr53101.
68
WyrokSAwSzczeciniez11.03.2021r.,IIIAUa351/20,LEXnr3211515.
69
Zob.wyrokSNz2.02.2007r.,IVCSK366/06,LEXnr369131.
70
Zob.wyrokSAwSzczeciniez30.01.2020r.,IIIAUa369/19,LEXnr3017742.
60
OlgaM.Piaskowska