Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Inteligencja–jednaczywiele?
Podsumowującrozważanianatematmodeliklasycznych,możnazaNęcką
(1994a)stwierdzić,żeAmerykanieprzejawiajątendencjedobudowaniamode-
lirównorzędnych,aAnglicy–hierarchicznych.
Współczesnekoncepcjeinteligencji
Mówiącokoncepcjachwspółczesnych,wziętopoduwagęte,którepojawiłysię
wpsychologiiwdrugiejpołowielat70.ubiegłegowiekuisązmniejszymlub
większympowodzeniemrozwijanedodziś.Najpopularniejszeujęciapokrótce
omówionewtymrozdzialeto:triadowakoncepcjaSternberga(1985)ikoncep-
cjainteligencjiwielorakichGardnera.
TriadowateoriainteligencjiR.J.Sternberga
PodejściereprezentowaneprzezR.J.Sternberga–jednegoznajwybitniejszych
współczesnychbadaczyproblematykiinteligencjiitwórczości–uchodziza
najbardziejoryginalnewpsychologiikońcaXXwieku.Mimożespojrzenie
Sternbergaczęstobywakrytykowanezaniemożliwośćsfalsyfikowania,co
wwypadkuteoriinaukowejjestpoważnymbłędem,znajdujeonorównież
licznychzwolenników.
Jakmożnawywnioskowaćzpracamerykańskiegopsychologaorazlicznych
interpretatorów(równieżwPolsce–np.por.Nęcka,1994a,2000,2003;Szum-
ski,1995;Wiechnik,1996)podstawąjegotriadowejteoriiinteligencjibyłatzw.
subteoriakomponentowa.Jejzałożeniembyłoprzekonaniebadacza,żewszel-
kieoperacjeumysłoweprowadzącedotzw.inteligentnegozachowaniamożna
sprowadzićdotrzechkategorii:komponentównabywaniawiedzy,kompo-
nentówwykonawczychorazmetakomponentów.Metakomponenty,jaksama
nazwawskazuje,miałybywteoriiSternbergaodpowiadaćzadecydowanie
oistociezadania,wyborzekomponentówniższegorzędu,wyborzestrategii
–słowem:miałybytobyćstrukturyintegrująco-kontrolującefunkcjonowanie
umysłowe,rozwiązywanieproblemówitd.Komponentywykonawczepowinny
odpowiadaćzarealizacjękonkretnegozadania–jeżelinaprzykładzadaniewy-
magawnioskowaniaprzezanalogię,wówczassąkoniecznetakiekomponenty
wykonawcze,jak:przyswajanie,wnioskowanie,umiejscowienie,sprawdzenie
