Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXVIII
PiotrLaskowski
zakładarównieżpublicznączytelnięwChełmieLubelskim47iwopu-
blikowanymprzytejokazjiartykulewzywa,„bySz[anowni]czytelnicy
ewentualniedaryksiążkowedlaczytelniraczyliskładać[…]możliwie
wciągubieżącegomiesiąca”4;.PodwpływemjejwystąpieniaKoło
ZiemianekLubelskichdobrowolnieopodatkowujesięnaceleoświa-
towe.Wroku1910OrsettiwydajebroszuręOpromieniachRöntgena
iichzastosowaniu.Materiałdoodczytupopularnego49.
W1915rokuOrsettibroniwBrukselipracędoktorskąpoświę-
coną„antykapitalistycznympodstawomruchuspółdzielczego”.Przed-
miotembadaniasąperspektywyurzeczywistnieniaprzezruchspół-
dzielczyrewolucjisocjalistycznej.Tojejjedynapoważnapracanauko-
wa,którejjednak,mimoplanów,nigdyniewydała50.Przygotowała
natomiastnajejpodstawiedwaobszerneartykułyopublikowanenała-
machmiesięcznika„RzeczpospolitaSpółdzielcza”,zajmującewjejspu-
ściźniemiejscewyjątkowe.Jejpisarstwomabowiemprzedewszyst-
kimcharakterpopularyzatorski,oświatowyraczejniżnaukowy.
NiezwłoczniepoobronieniudoktoratuOrsettiwróciładoPolski
izaangażowałasięwdziałalnośćLubelskiegoStowarzyszeniaSpo-
żywczego,organizowałaprzynim,wrazzJanemHemplem,Wydział
Społeczno-Wychowawczy,założyłarównieżbibliotekę.Odtądstale
będziewymagaćodkooperatywprowadzeniapracyoświatowej,na
wzór„MaisonduPeuple”wBrukseliczy„Vooruit”wGandawie.Ów
związekpracynapolugospodarczyminaukispołecznejjestpodwójnie
korzystny:spółdzielniomotwieraszersząperspektywę,wskazujedale-
kosiężne,ideowecele,pozwalawykroczyćpozadoraźnezagadnienia
organizacyjne;naucedajezakorzenieniewrzeczywistościempirycznej.
Wlutym1919Orsettiwspółtworzy,ponowniezHemplem,Sto-
warzyszenieSpółdzielcze„Książka”,którymkierowaćbędzieprzeztrzy
47JaninaWojciechowska,MariaOrsetti…,s.38-39.
4;MariaOrsetti,WsprawieczytelnipublicznejwChełmie,„KurierLubelski”1906,
nr160(tekstniejestpublikowanywniniejszymtomie).
49MaryaOrsetti,OpromieniachRöntgenaiichzasosowaniu.Materyałdoodczytu
popularnego,G.Centnerszwer,Warszawa1910.
polski,jestpublikowanaporazpierwszy.
