Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXVI
PiotrLaskowski
samym,wktórymopublikowanojejlist,Orsettiprzedstawiapożądany
modelszkoły:koedukacyjnej,aprzeztowolnejodobyczajowejhi-
pokryzjisalonowych„zabawtowarzyskich”42,przedewszystkimzaś
opartejnawzajemnymzaufaniuuczenniciucznióworazosóbna-
uczających.Orsettiodrzucasystemkształcenia,któryokreślamianem
„policyjnego”,jako
przeciwnyjednejzkardynalnychzasadpedagogicznychgłoszącej,że
tylkozaufanieokazywaneprzezwychowawcówiwypływającezeńpo-
czucieodpowiedzialnościumłodzieżywzbudzająmiłośćiszacunekdla
przewodników,cojestniezbędnymwarunkiempomyślnychwyników
wychowania.Jeżeliprzełożeniumiejąswympostępowaniemwzbudzić
tylkostrachinienawiść,niemogąliczyćnadodatnieskutkiswejdziałal-
ności;zasadytejpowinnosięprzestrzegaćnietylkowszkole,alewszędzie
tam,gdziesięmadoczynieniazpodwładnymi,np.wfabrykach,wzglę-
demsłużbydomowejitd.43.
Choćwtekścieprzebijajeszczekonserwatywnypaternalizm(do-
dajmy,żeargumentującnarzeczkoedukacji,Orsettiodsyładosilnie
normatywizującejidyscyplinującejludzkąseksualnośćpracyAugu-
ste’aForela44),temuapelowiokoedukacyjnąszkołęśrednią,wktórej
kształcenieczerpałobyznowoczesnejpedagogikizwróconejkudziec-
ku(inspirowanejpracamiEllenKey),niesposóbodmówićwymiaru
rewolucyjnego.
Tymbardziej,żeOrsettiżądaszkołyśredniejnietylkodlako-
biet,któremiałybypotemkontynuowaćedukacjęnauniwersytetach.
Wykształcenieśredniemabyćdostępnepowszechnie,bydaćkażdej
kobieciemożliwośćpełnego,świadomegożycia,zarównoprzezotwar-
ciedrogidopracyzawodowej,jakiprzezdostarczeniekompetencji
przydatnychwpracydomowej,przedewszystkimwwychowaniu
dzieci,którewinnouwzględniaćdorobeknaukpedagogicznych(co
42M[aria]P[aulina]Orsetti,Luźneuwagiowychowaniudziewcząt(Dokończenie),
„ŚwiatKobiecy”1906[14lipca],nr28,s.314.
43Tamże,s.315.
44AugustForel,Zagadnieniaseksualneroztrząsanezestanowiskanaukprzyrod-
niczych,psychologii,hygienyisocyologii,tłum.WładysławWitwickiiin.,Księgarnia
PolskaB.Połoniecki-E.Wende,Lwów-Warszawa1906.
