Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Kulturaszkoły–szkicowanietła
21
szkolnego,celebrowanie(bądźnie)hierarchiiszkolnej,partycypacjiwproce-
sachpodejmowaniadecyzji,autonomicznościbądźpodległościipodporząd-
kowaniauczniówczynauczycielizarządzeniomwładzszkolnych,przestrzeni
pozostawionejichswobodzie,kreatywnościiwoli.
Napodstawierelacjiwspomnianychautorówmożnadostrzecpewne
prawidłowościdotyczącezwiązkówmiędzyposzczególnymibiegunami
wskazanychwyżejkonstruktów.Okazujesięwięc,żenadmierneprzywiąza-
niesiędyrektorówszkółczynauczycielidobiegunaglobalizmwkulturze
danejszkołypociągazasobąskłonnośćdostosowaniastylupracyopartego
napodstawachbehawiorystycznych,wyrażającymsięwsterowaniuzacho-
waniamiinnychprzezstawianiecelówczyzadań,anastępnierygorystyczne
kontrolowanieichrealizacji.
Orientacjadyrekcjiszkoływobecnauczycieli(czynauczycieliwobec
uczniów)naanalizęuzewnętrzniasiętakżewichprzedmiotowymtraktowa-
niu.Wjęzykukomunikacjiiwsposobachkierowaniapojawiająsięsche-
matypojęciowe„gronanauczycielskiego”,„klasyszkolnej”.Tozbiorowości
stająsiępartneramiwpracy,niezaśposzczególniludziezichpotencjałem
intelektualnym,ułomnościami,potrzebami,możliwościamiitd.Jakośćkształ-
ceniaiwychowaniazostajewtedysprowadzonadoekonomicznościczysku-
tecznościdziałania.Mniejszeznaczeniemaorientacjanaosobę,wyjątko-
wośćsytuacji,negocjacjeikompromisy.Zasadądziałaniastajesięstanow-
czeegzekwowanieregułinieuleganieszkodliwymsentymentom.
Tendencjekolektywistycznebądźindywidualistyczneodzwierciedlająpo-
ważneróżnicewewprowadzaniumetodkontroliiocenyosiągnięćuczniow-
skich,motywowania,nagradzaniaikarania.Wynagradzaniezaosiągnięcia
indywidualnenauczycieli,rozliczaniepojedynczychuczniówzawkładpracy,
uwzględnianieichmożliwościindywidualnych–wszystkotoopierasięna
zespolezałożeń,którywnaukachorganizacjiizarządzaniaokreślasięmia-
nemtzw.teoriiXiteoriiY,sformułowanejprzezDouglasaMcGregora
15.
WedługteoriiX,ludzienaogółpracująniechętnie,trzebaichzmuszać
lubprzekupywać,bypodejmowaliwysiłek,raczejwolą,bynimikierowano,
unikająodpowiedzialności.Głównymmotywemichdziałaniasąpieniądze
ilękprzedutratąpoczuciabezpieczeństwa.Zgodnieztąteorią,większość
ludziniewykazujetwórczychumiejętności(zwyjątkiemsytuacji,gdywy-
myślająsposobyomijaniaprzepisów).
NatomiastteoriaYjestzbioremsądówpozytywnychnatematludzkiej
natury.Głosiona,żeludziepragnąinteresowaćsięswojąpracąiwodpo-
wiednichwarunkachsprawiaimonaprzyjemność.Sągotowiprzyjmować
15Przedstawiamza:D.M.Stewart(red.),Praktykakierowania,tłum.A.Ehrlich,Warszawa
1997.
