Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.NiemieckaliteraturawŁodziwXIXiXXwieku
19
którychdoszłowklasztorzenaJasnejGórze.MiejscowypaulinDamazyMa-
cochwrazzinnymizakonnikamidokonalinaprzestrzeniwielumiesięcylicz-
nychkradzieży,wtymcennychelementówobrazuMatkiBoskiejCzęstochow-
skiej.Wwynikutoczonegośledztwaokazałosięteż,żegłównypodejrzanyjest
winnymorderstwamężaswojejkochankiHelenyKrzyżanowskiej.Piotrkowski
SądOkręgowyskazałgowmarcu1912r.na12latciężkiegowięzienia.Bohater
tejaferyzmarłwwięzieniuizostałpochowanynamiejscowymcmentarzu10.
SprawaMacochamiałanietylkokontekstobyczajowy,aleipolityczny.Wła-
dzerosyjskiewykorzystałypropagandowo,wceluosłabieniaroliKościoła
katolickiegowkrzewieniupolskościiukazaniagojakośrodowiskazepsutego
moralnie11.
OprócztekstówocharakterzedramatycznympojawiająsięwŁodziwtym
okresierównieżkrótkieutworyzelementamihumoru,którychprzykładem
możebyćpublikacjaWilfriedaSpectatora(podtympseudonimempisałRein-
holdPiel)zroku1913pt.EineMützevollWitzeausLodzundPabianice12.Celem
tejzabawnejbroszury,częściowonapisanejwłódzkiejniemczyźnie13,byłona-
10HistoriaDamazegoMacochastałasięsensacjądlapolskiegospołeczeństwa.
Gazetyśledziływydarzeniazwiązanezwykryciemsprawców.HistoriąMacochazajął
siętakżeTadeuszBoy-Żeleński,tworzącdlakabaretuZielonyBaloniktekstOpowieść
dziadkowaocudachjasnogórskich.WięcejnatemathistoriiMacocham.in.E.Jabłońska-
-Deptuła,Trwanieibudowa.HonoratKoźmińskikapucyn1829-1916,Warszawa1986,
s.281-282.WszerszymkontekściesprawęprzedstawiaJ.Zbudniewek,JasnaGórana
przełomieXIXiXXw.,vKościółwPolsce.DziejeiKultura”2003,nr3,s.111-127.
LiteraturęnatentematzestawiaBibliografaZakonuPaulinówzalata1500-1990,t.1,
cz.1-2,oprac.H.Czerwień,J.Zbudniewek,Warszawa2008,poz.7618-7778.
11ReakcjąnahistorięMacochabyłam.in.wydanaw1912r.publikacjaks.Igna-
cegoKłopotowskiego,redaktoravPolaka-Katolika”
,pt.ZbrodniaMacochowaawiara
nasza.
12AutorkaodnalazłajedynyegzemplarzksiążkinaterenieNiemiecwMartin-
-Opitz-BibliothekwHerne.Niewykluczasięjednak,żekolejneegzemplarzeistnieją
wprywatnychzbiorach.
13BadanianatematLodzerdeutsch:por.O.Kossmann,LodzerDeutsch,vFreie
Presse”
,27.06.1928;Wiesprechenwir?,vFreiePresse”
,19.02.1928;C.H.Schulz,Lodzer
Deutsch,vDerdeutscheWegweiser”
,3.07.1938;O.Kossmann,LodzerDeutsch-ein
StückderHeimat,[w:]EinLodzerHeimatbuchGeschichteundGeschichtenausStadt
undLand,Hannover1967,s.200-214;idem,DieSprachedesLodzerDeutschen,[w:]
P.E.Nasarski(Hg.),DasLodzerDeutscheGymnasium.ImSpannungsfeldzwischen
SchicksalundErbe1906-1981,Berlin-Bonn1981,s.34-40;J.Riecke,Deutschin
Lodzund„LodzerDeutsch”.GrundzügeeinerGeschichtederdeutschenSpracheinLodz
im19.und20.Jahrhundert,[w:]DeutschinmultilingualenStadtzentrenMitel-undOst-
europas,M.Nekla,V
.Bauer,A.Greule(Hg.),Wien2008,s.163-182;E.Elenberger,