Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Słowowstępne
zatemzapoznanyzcałymmateriałemdostarczanymprzezgłówneźródła,jaki
autorzdołazgromadzić,byspełnićtozadanie.Niezależnieodtego–ijestto
intencjątejksiążki–niepowinienonstracićzoczuogólnegoproblemu,który
kierujetymstudium,czylipytaniaoExodus,którynaszarównooddzielaod
Egiptu,jakiznimłączy.
Pozaprezentowaniuiprzedyskutowaniuteztejksiążkiporazpierwszy
wstyczniu1988r.naforumAkademiiNaukwHeidelbergumiałemnieocenioną
okazjęprzedstawićjedodyskusjipodczasdwóchkrótkichpobytówwramach
profesurygościnnejwCollègedeFrancewParyżuinaUniwersyteciewYale
9
.
Dziękistymulującejatmosferzerozmówwtychtrzechtakróżnychśrodowiskach
mojapracawielezyskała,podobniejakdziękidyskusjomwtrakciekonferencji
poświęconejMaat,którąwmaju1989r.zorganizowałwBazyleiErikHornung.
Mojeszczególnepodziękowanianależąsięwłaśniejemu,atakżeElisabeth
Staehelin,WolfgangowiHelckowi,MiriamLichtheimiFriederikeKampp,
którzywówczasprzeczytalimanuskrypttejksiążkiipodzielilisięzemnącen-
nymiuwagamiikomentarzami,jakteżErnstowiPeterowiWieckenbergowi,
któregostarannośćusunęłaczytelnikowizdrogilicznekamienie,októre
mógłbysiępotknąć.
Jednymztakichkamieniokazałsięjużtytuł,jakizamierzałempoczątkowo
nadaćtejksiążce:Wertykalnasolidarność.Niedlakażdegojestodrazujasne,że
to,cowertykalne–czylipionowe–madoczynieniazczymś,cojestugóry
inadole,wprzeciwieństwiedotego,cohoryzontalne–czylipoziome;taki
tytułwszelakosprowadzałbytemattejksiążkidozwięzłejformuły.Stawiam
wniejbowiempytanieoto,cołączyludziwewspólnotę.Podtymwzglę-
demwhistoriiludzkościistniejątylkodwieopcje:jednawymagawłączenia
pojedynczegoczłowiekawwertykalną,czylihierarchiczniezorganizowaną
strukturęukładuspołecznego,druganatomiastwspierazasadnicząrówność
wszystkichwpoziomo,czyliegalitarnieukształtowanymspołeczeństwie.
FrancuskisocjologiindologLouisDumontprzeciwstawiłsobieteopcje,for-
mułującpojęciahomohierarchicusihomoaequalis.Pojęcienwertykalnasolidar-
ność”odpowiadahomohierarchicus,alewyrażateż,opróczkoncepcjipodpo-
rządkowania,ideęwspólnoty:bezsolidarnościpodporządkowaniezamienia
sięwucisk,podobniezresztąjakformyspołeczneopartenazasadziehomo
aequalisbezsolidarnościzamieniająsięwwyzysk.Namsamym,którzyżyjemy
imyślimypodznakiemhomoaequalis,ciężkojestdostrzecwformiehomohierar-
chicuscośinnegopozazniewoleniemiwyzyskiem,amianowiciepewnąformę
solidarności.Historykmusispróbowaćznaleźćpunktobserwacyjnyponad
tymizwalczającymisięopcjami,któryumożliwimurekonstrukcjękażdego
9JestemtuwinienszczególnepodziękowaniemoimkolegomJ.Leclantowi,P
.Vernusowi
iW.K.Simpsonowi.Wykładyparyskieukazałysięw1989r.podtytułemMaât,l’Égyptepha-
raoniqueetl’idéedejusticesocialewwydawnictwieJuillardwParyżu.
