Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturęliteracką,wiążesięonazpismem,literąialfabetem.Po-
mimożetermin‘literaturaustna’wydajesięnapoziomietekstu
popularnegoakceptowalny,tonapotrzebyrejestrunaukowego
niemożnalekceważyćwspółczesnychrozważańwokółteorii
piśmiennościiteoriioralności,dlategowięcwdalszejczęści
pracyposłużęsięterminami:‘ustna/oralnasztukasłowa’,‘ora-
tura’
10
,‘gatunkiustne/oralne’.Wyjaśniajączasadnośćużycia
dwuznacznegoterminu‘oratura’,powołamsięnaAndrzejaMen-
cwela,sugerującegozwiązekustnościzmodlitwą,botoprzecież
zaklęcie,baśń,mit,pieśń,będącwerbalnąkrystalizacjąpierwotnej
nliteratury”ustnej,sąwłaśniebardziejoraturąniżliteraturąwe
współczesnymjejrozumieniu11..
MimożeLordstworzyłpewnądefinicjęustności,pozostaje
onapojęciemwielotreściowym,kategoriązarównojęzykową,
jakikulturową.Badaczpisałrównieżokompozycjiustnej,
termintenpojawiałsięwięcwróżnychzestawieniach.Ustny,
oralnyfunkcjonujejakoformaprzymiotnikowa,alenajbliższa
temuzjawiskujestformaczasownikowaodpowiadającastawa-
niusię.Stądustnośćczyoralitytoprzekaztwórczy,czynność,
akt,działanie.Jejwymiaremjestczas,tuiteraz.Wakciemamy
takżedoczynieniazprzekazemniewerbalnym,gestykularnym,
bardzoistotnymelementemprzekazuustnego.Stądmamykrok
dosztukiopowiadaniaijejwidowiskowego,performatywnego
charakteru,któryjestgłównymtematemtejksiążki.
10Angielskiterminoraturedlaokreślenialiteraturyustnejzostałwpro-
wadzonyprzezkenijskiegopisarzaNgũgĩegowaThiong’owjegopracy
DecolonizingtheMind:ThePoliticsofLanguageinAfricanLiterature,James
CurreyLtd,Heinemann,London-Nairobi1986,s.12.
11
A.Mencwel,Antropologiasłowaihistoriakultury[w:]Narracja
itożsamość(I).Narracjewkulturze,red.W.Bolecki,R.Nycz,IBL,War-
szawa2004.
22
