Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-improwizatora[ś]takjaktozaobserwowaliśmychociażbywJu-
gosławii,gdziezdobycz,jakąjestpismo,wsposóbniezmienny
niszczysiłępoety-improwizatora”23.
Trzebazaznaczyć,żewprzypadkubadanychprzezLorda
poetówpołudniowosłowiańskichsiłaiefektpismabyłysilnie
związanezjegopolitycznymiispołecznymikonotacjami.Mamy
tudoczynieniazpewnegorodzajuwtórnąoralnością.Pieśniarze
bałkańscyuczylisiępieśniztekstówwydanychwformiebro-
szurek,pochodzącychzezbioruMacierzyChorwackiej(Matica
Hrvatska)izbioruKostyHörmanna,którepojawiłysięwSara-
jewiewlatachdwudziestychXXwiekujakoznakuczestnictwa
wtradycjimuzułmańskiej.Właśniesłuchającczytanegotekstu
ztakiejksiążeczki,pieśniarzAvdoMeđedovićnauczyłsiępieśni
OżenekSmailagiciaMeho
24
.Wtensposóbtekstyprzynależnedo
świataoralnegozostałypiśmiennościjakbytylkoudostępnione.
TozjawiskonależałobynazwaćzaJackiemGoodymnlekto-
oralnością”,gdyporządekpiśmiennywpływanaprzekazustny
25
.
Wtymnurcieciekawymzjawiskiemsąpieśniwtradycji
kosowskiej,któreopisałRigelsHalili.Tutajustnatwórczość
ludowastałasiębudulcempiśmiennościiobiektemadoracji
kulturowegonacjonalizmu26.
ZespostrzeżeniamiLordapolemizujeRuthFinnegan.Jej
zdaniemtezaopoecie,którynauczywszysiępisać,traciswoje
zdolnościkompozycjiustnej,sprawdzasięwtymsensie,żepo
opanowaniupismapoetajestbardziejskłonnydozapamiętywania
tekstuniżdojegokomponowania27.Asamzapismożebyćtylko
zabiegiemmnemotechnicznym,umożliwiającympamięciowe
opanowanietekstu,oczymnajlepiejświadczyzjawiskoskryptu
23G.S.Kirk,HomerandtheEpic,CambridgeUniversityPress,Cam-
bridge1965,s.22.
24Zob.A.B.Lord,Pieśniarzijegoopowieść,dz.cyt.,s.27-28.
25J.Goody,Mit,rytuałioralność,tłum.O.Kaczmarek,Wydawnictwa
UniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2012,s.75.
26R.Halili,Naródijegopieśni,dz.cyt.,s.40.
27B.Stolz,Response[w:]OralLiteratureandtheFormula,dz.cyt.,
s.175.
27
