Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wformulerytmimyślstanowiąjedność.Towłaśnieproces
zapamiętywaniaistosowaniaformułmistrzówstanowiocią-
głościepikiustnej.Wniektórychspołeczeństwachwkręgukul-
turyustnejfunkcjapamiętaniapodlegaspecjalizacji.Sąosoby,
którychzadaniemjestpamiętaćtekstymodlitwczynaprzykład
tekstświętejksięgi-Koranuwprzypadkuhafizów(arab.hafiz).
Przykłademwykonawcówkonkretnychcyklów-eposówwIranie
iImperiumOsmańskim,sąszahnamehani(pers.szahnamechan),
specjalizującysięwKsiędzekrólewskiej.
Wprocesiezapamiętywaniautworuwykonywanegoustnie
pomocnesąmetodymnemotechniczne,któremogąbyćopartena
wzorachmnemotechnicznych
18
,nukształtowanychzmyśląowie-
lokrotnymużyciuoralnym”
19
.Dziękitakiejtechnicepowstają
mity,któresązbiorowąwłasnościącałejspołeczności,rozprze-
strzeniająsię.Opowieściustnejniemożnawięcopatrzyćprawem
autorskim.Autoremjestzbiorowość,stądwłasneegorozmówców
wkulturzeoralnejjestmniejpersonalizowaneiwzwiązkuztym
słabszeniżunwzrokowców”.Jakiejestkryteriumautentyczno-
ściiprawdziwości,skoroistniejetakdużaróżnorodnośćwersji
mitu?Wewszystkichkulturachustnychprzekazującymówi,iż
przekazujeto,cojemuprzekazano.Takmówiłtureckiwiejski
meddahBehçetMahir,twierdząc,żeopowieściznaodswo-
ichmistrzów.NapołudniuMadagaskarubajarzekończąswoją
opowieśćformułą--ntoniejakłamię,alemoiprzodkowie”20.
Autorzyksiąg,którekrążyływtradycjiustnej,częstopowołują
sięnamędrców,dawnychopowiadaczy,odktórychusłyszelidaną
opowieść.Onisąstrażnikamitradycjiustnej,któraniematek-
stówodniesienia.Tostarsiwiedząnajlepiejiniemogąsięmylić.
18W.J.Ong,Psychodynamikaoralności,dz.cyt.,s.193.
19Zob.rozdz.1.3.Meddahowanie(meddahlik)jakoformasztukiopo-
wiadania.
20
M.Meslin,Przekazustnyipisemny.Religijnafunkcjaprzekazuustne-
gowspołeczeństwachtradycyjnych,tłum.G.Michalczewska[w:]Encyklope-
diareligiiświata,t.2,red.FrédéricLenoir,YséTardan-Masquelier,Michel
Meslin,JeanPierreRosa,zespółtłum.ikonsult.JanDanielArtymowskiiin.,
WydawnictwoAkademickieDialog,Warszawa2002,s.2217.
25
