Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Teoriaprawamiędzyanalitycznościąaempirycznością
zasadniczaróżnicamiędzytakimizdaniami,jaknWszyscykawalerowiesą
nieżonatymimężczyznami”(spełniającymiPutnamowskiekryteriadlazdań
analitycznych)azdaniamiformułowanymiprzezanalitycznąteorięprawa,
np.nPrawozawieraregułypierwotneiwtórne”.Niktzapewnenieutrzymu-
je,żetoostatniezdaniejestakceptowaneprzezwszystkichjakotrywialne
iniewymagająceuzasadnienia.AzatemwedlePutnamowskiejkoncepcji
zdanietoniejestanalityczne,choćniekonieczniejestnczystym”przykładem
zdaniasyntetycznego.Teoriaprawa,stawiającasobiezadanieformułowa-
niawyłączniezdańanalitycznychwwąskimPutnamowskimsensiebyłaby
przedsięwzięciemmałoambitnymiprzeztocałkowicienieinteresującym41.
Najwyżejmożnabyuznać,żeteoriaprawaformułujezdania,którenaconti-
nuumpomiędzynczystymi”zdaniamianalitycznymianczystymi”zdaniami
syntetycznymileżąbliżejbiegunaczystejanalityczności.Jednakżeupadłoby
wtedyrozróżnienieanalitycznychiempirycznychteoriiprawa,pojmowane
jakodychotomia.Musiałobyonozostaćzastąpionejakimśrodzajemtypo-
logii,aposzczególneteorieprawaukładałybysięwrodzajcontinuum,wza-
leżnościodpoziomuzawartościanalitycznej.
JeślichodzioepistemologicznąkoncepcjęanalitycznościBoghossiana,spra-
wajestbardziejzłożona.Koncepcjatabowiemjakokryteriumanalityczności
traktujeodpowiedźnapytanie,czyrozumieniezdaniajestwystarczającedla
uznaniaprzekonania,żezdanietojestprawdziwe(azatem:czyrozumienie
zdaniagwarantujejegoakceptację).Wielezależytuodsposobupojmowania
rozumienia.Przyprzyjęciusłabegopojęciarozumienia-rozumiewyraz
oznaczającydanepojęcieten,ktopotrafinimsięposługiwaćwzwykłychsy-
tuacjachkomunikacjijęzykowej.Takierozumieniepowoduje,żeepistemo-
logicznieanalitycznesątylkozdaniatrywialne(rodzaju:nKażdykawalerjest
nieżonaty”),azatemzbiórzdańepistemologicznieanalitycznychwpraktyce
zapewnejestrównoważnyzdaniomanalitycznymwsensiePutnamowskim,
41Zob.krytykękoncepcjiBoghossiana-E.Margolis,S.Laurence,BoghossianonAnalyticity,
Analysis2001,Vol.61,No.4,s.293-302.Zob.takżeT.Williamson,ThePhilosophyofPhi-
losophy,Oxford2007,s.48in.-którywkwestiirozróżnieniametafizycznychiepistemolo-
gicznychkoncepcjianalitycznościstwierdza:n(...)philosphicaltruthsareanalyticalatmostin
sensestooweaktobeofmuchexplanatoryvalueortojustifyconceivingcontemporaryphilo-
sophyintermsofalinguisticorconceptualtruth”.Krytykategopoglądu-M.BalcerakJack-
son,B.BalcerakJackson,UnderstandingandPhilosophicalMethodology,PhilosophicalStudies
2012,Vol.161,Iss.2,s.195in.Zob.ponadtookoncepcjiBoghossiana-G.Russell,Truth...,
s.30in.
28
