Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ISTOTARYZYKA
jesttraktowanawnauce,ainaczejnapoziomiejednostki.Przykładowowtransporcie
śmierćwwypadkudrogowymdlapotrzebplanowaniasystemutransportowegojestzda-
rzeniemstatystycznymimakonkretnywymiarmonetarny,dlajednostkiijejrodziny
przyjmujewartośćnieskończoną.Niepewnośćsamawsobienieniesiezesobąwagi
etycznej,jestpoprostuatrybutemzdarzenia,któregodoświadczajednostka.
wystarczająco
Pewność
„Wiem
dużo”
Zamknięta
„Niewiem
dość
prawdopodo-
bieństwo
WIEDZA
Znane
niebezpieczeństwo
zaakceptowanelub
„Wiemcoś
OBSZARNIEPEWNOŚCI
Otwarta
narzucone
RYZKO
zdarzenie
Możliwe
przyszłe
niebezpieczeństwo
niezaakceptowane
dowiedzieć
„Muszęsię
inienarzucone
ZAGROŻENIE
Otwarta
IGNORANCJA
prawdopodo-
Nieznane
bieństwo
„Niechcę
wiedzieć
Zamknięta
możliwości
„Niemam
wiedzieć
Rysunek2.Niepewnośćiryzykowżyciujednostki
Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawie:C.Tannert,H.-D.Elvers,B.Jandrig,TheEthicsofUncertainty,EMBOReports,vol.8,
no.10/2007,s.893.
Klasyczna(ekonomiczna)analizaryzykanadajemuwymiarnumerycznypoprzez
zbadanieprawdopodobieństwadanegorezultatuiskutkówjegozaistnienia.Jednakże
decyzjeobarczonewymiaremetycznymdodajądotegotrzecielement-wagęmoralną.
Takiedecyzjeczęściejpodejmowanewdziedzinachtakichjakmedycyna,chemia,
ochronaśrodowiska,główniedlatego,żejakiekolwiekryzykomaterializującesięwtych
obszarachwpływabezpośrednionazdrowieczyzachowanieżycialudzi.Przykładem
takichocenryzykawewspółczesnymświeciedecyzjeodopuszczeniuorganizmów
modyfikowanychgenetycznie,obudowiesiłownijądrowych,oprowadzeniubadań
zzakresuinżynieriigenetycznejitp.
Analizaryzykawnaukachspołecznychopierasięnatakiejzasadzie,żedecyzje
podejmowanemogąbyćwwarunkachwiedzylubignorancjinatematskutkówprzy-
szłychzdarzeń,ipoświęcadużouwagiodróżnianiuryzykaodniebezpieczeństwa.
Todrugiecharakteryzujesięokreślonymprawdopodobieństwemicechami,możnago
uniknąćalbojeusunąćprzezpodjęcieodpowiednichczynności.Przykłademtakiego
działaniajestinstalacjapasówbezpieczeństwawsamochodach.Doświadczaniaryzy-
kanatomiastniemożnauniknąćczytodlatego,żejednostkategoniechce,czyteż
20