Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
l,Eurotas,quellebelle-sœuras-turamenéeauxnoblesfillesdemonroi,àlachastePolyxène,
àCassandrelaprophétesse?(s.38)
32
.
Ciekawejestteżoczywiścieto,cowmonologuKasandrywybrałMickiewicz:
CruelApollon,pourquoimetourmentes-tuvainement?Tum,asdonnél,espritdeprophétie,mais
tunem,aspaspermisd,êtreencréditauprèsdeshommes.Tousmesoracless,envolentdanslevent,et
l,onn,yprêtepasplusd,attentionqu,àdescontesfabuleuxetauxsongesd,unmalade.Aquoibonavoir
enchaînémoncœuretdétruitmamémoire?Pourquiparle-t-il,cedémonquis,agiteenmapoitrine,et
quis,exprimeparmabouche?Monêtreestdominé,torturéparunêtreimportun:jemedéfendsen
vain,ilmefaitviolence,jenemepossèdeplus,jenesaisplusàmoi.Sais-jeseulementoùjesuis?Jene
voispluslalumièredujour,lanuitétendsesvoilesdevantmesyeux.Voiciquenousavonsdeuxsoleils
quiéclairentdeuxIlions.Unebiches,avancesurlavastemer:unebichemalheureuseetdemauvais
augure.Défendezlesrivages,pasteurs,nelaissezpascettehôtesseincommodetoucherterrenulle
part.Paysinfortuné,bordsmauditsoùcettebichemettralepied,lugubreforêtoùelleentrera,où
reposerasonflancausoyeuxpelage!Lesangvaruisselersurlestracesdesespas;elleapporteavecelle
lamort,l,incendieetladévastation.[...]Quelestcechevalétrangementgrandquidemeureseulsurle
champdebataille?Gardes!Veillez,lanuitvient,lanuitprofonde.Ungrandfeuvajaillir,telquedansla
villeonyverracommeenpleinjour,maisquandlejourrenaîtra,onneverraplusrien[...]Ettoi,ma
mère,onteverraappelertesenfants,nonavecdespleurs,maispardelongshurlements(s.40n.).
Wroku1932JacquesLangladeopublikowałrezultatdługoletniejpracy,dwie
przedstawioneSorbonietezy,gdziewystępujezarazemjakohistorykliteratury
itłumacz.Tematempierwszej,podzielonejnatrzyczęści,jestbiografiaintelektualna
Kochanowskiego,potemanalizajegokoncepcjifilozoficznychorazcharakterystyka
poezjilirycznej(mimoszerokiegorozumieniaterminu„poètelyrique”dlareszty
dziełaprzewidywanybyłosobnytom);drugaksiążka„thèsecomplémentaire”zawiera
tłumaczeniePieśniiszczegółowykomentarzfilologiczny
33
.Obieprace,budzące
podziwopanowaniemmateriału,powstałewkontakciezpolskimiuczonymi,natych-
miastuzyskałypochlebnerecenzjeTadeuszaSinkiiAleksandraBrücknera
34
.Since
nieodpowiadała,coprawda,zbytduża,jaksądził,lojalnośćwobecautorytetów
ówczesnejpolonistyki,niedocenianieszkołyantycznegoklasycyzmuwrozwojupoety
(wedługautoranaprawdękulminującymdopierowtematycereligijnejietycznej),
przecenianieartyzmuZgody,Satyra,Proporca,niemniejrecenzentstwierdza,że
samaczęśćśrodkowa,zajmującasięartyzmem,„wystarczyłabynadoskonałątezę”,
akomentarzdoPieśni„podwzględemparaleljestnierazobfitszyniżkomentarzpolski
wBiblioteceNarodowej”.Brücknerzakwestionowałkilkaszczegółówiparęmiejsc
wtłumaczeniu,alenieszczędziłLanglade,owipochwał:„Sądjegoumiarkowany
itrafny,wrażliwośćestetycznaniepospolita,oczytanieznacznezłożyłysięnadzieło,
któremunarazienicwiększegonieprzeciwstawiamy,chociażiono,jakzsamego
32
UBrykczyńskiegowtymmiejscuszczególniezwracauwagęskostniałyklasycyzmtłumaczenia:
„Dominateurdesmers,navireauxblanchesailes,construitdesfrênesdumontIda!Toiquiportaslebeau
bergeràtraversleshumidessentiersdel,Océanjusqu,auxbordsdurapideEurotas,quellesœuras-tu
amenéeauxnoblesfillesdePriam,àlavertueusePolyxène,àlaprophétiqueCassandre?”(s.543).
33
J.Langlade,JeanKochanowski.L’homme,lepenseur,lepoètelyrique,orazJeanKochanowski,
Chants,traduitsdupolonaisavecuneintroductionetuncommentaireparJ.Langlade,Paris1932.
34
Recenzje:T.Sinki,„Czas”17VII1932;A.Brücknera,„PamiętnikLiteracki”,R.XXIX,1932,
s.511n.
11
