Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tytułuwynika(„lepoètelyrique”),nieobjęłocałejtwórczości”,toteż,dodał,„zrówną
wdzięcznościąprzyjęlibyśmyitomdrugi”.Dziśmożnazapewneuzupełnićtowszystko
uwagą,żerozdziałoświatopoglądzieistronice,któreponownietraktująoepizodzie
paryskim,niestraciływartości.
NiezależnieodPieśniLangladeprzełożył,cytowanewgłównejtezie,fragmenty
różnychutworówikilkafraszek.TakjakMary,rezygnowałzpełnejadekwatności
formy,leczzbliżałsiędonierymowanegowiersza.Jesttowłaściwiejednaitasama
koncepcja,typowofrancuska,napotykającaopórwnaszychprzyzwyczajeniach.Opinia,
któraodroku1934ciążynadPanemTadeuszemwtłumaczeniuCazina,jesttego
wymownymdowodem.AleprzytoczonewyżejwersjeKochanowskiego,jakobywierne
poetycko,przynaglajądozastanowieniasię,czydrogafrancuska,ilustrowanajuż
fragmentamiOdprawy,niejestlepsza.Otojeszczedwaprzykłady,fraszkaNalipę
wpostaci,jakąnadalijejwspomnianitłumacze.AndréMary:
Monhôte,repose-toi,assissousmonfeuillage.
Lesoleilnet,atteindrapas,jetelepromets,lorsquepiquantdroit,ilétaleral,ombreégale
àl,entourdesontronc.
lci,unventfraissouffledeschampssanstrêve.Rossignolsetsansonnetsgracieuxdégoisent
toutlejour.Sursafleurparfuméel,abeillelaborieusecueillelemielquidécorelatabledesbarons.
Etmoi,aveclefrémissementlégerdemesfeuilles,j,endorsdoucementl,hommeetberceson
sommeil.
IIestvraiquejeneportepasdepommes,maismonmaîtrem,honoreàl,égaldel,arbre
opulentdesHespérides(s.11–12).
JacquesLanglade:
Étranger,assieds-toisousmonfeuillage,etrepose-toi.
lci,lesoleilneparviendrapasjusqu,àtoi,jetel,assure,
Quoiqu,ils,élèveauplushautducieletquesesrayonsdroits
Ramènentsouslesarbresl,ombrequis,enécartait.
lci,toujours,desventsfraissoufflentdeschamps;
lcilesrossignols,icilessansonnetsselamententharmonieusement.
Demafeuilleparfuméelesabeillesdiligentes
Offrentlemiel,quihonoreraensuitedestablesseigneuriales.
Etmoi,avecmondouxmurmure,jesaisfaireensorte
Quel,hommesoitenvahiaisémentparledouxsommeil.
Ilestvraiquejenefournispasdepommes,maismonmaîtrem,estimeautant
Quel,arbreleplusfécondduvergerd,Hespéris(s.324).
Pierwszytekst,oderwanyodmiaryiarchaizmóworyginału,zwracauwagęswoją
lekkościąisprawiawrażenie,żemamyprzedsobąjakiśepigramatzAntologiiGreckiej
przełożonypodkonieczeszłegowiekuprzez,naprzykład,Pierre,aLouy
¨sa.Czytelnika
polskiegomożeonniepokoić,podobniejakdrugi,bardziejfilologiczny,dokładniej
kalkującyposzczególnewersy,któresąrozpoznawalne,alenierówneibezrymów.
Francuskakoncepcjatłumaczeniapoetyckiegowynikazprzekonania,żestraty
powodowanetłumaczeniemproząsąmniejszkodliwedlaestetycznejwartościtekstu
niżekwiwalenty,wpraktycenajczęściejsztuczneiobcestylowiepoki.Sztucznośćjest
prawienieuniknionawskutekspecyficznychcechwersyfikacjifrancuskiej,aprzesu-
nięciestylufraszkiKochanowskiegowstronęAntologiiGreckiejmożnauzasadnić
12
