Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.CZYMJESTEKONOMIA?
Kiedyidlaczegoekonomiścisięsprzeczają?
Ekonomiścisłynązeswoichwzajemnychsprzeczek.Skądwzięłasiętareputacja–iczy
jestzasłużona?
Należypamiętać,żemediaczęstokoloryzująfaktyczneróżnicewopiniachekono-
mistów.Jeśliniemalwszyscyekonomiścizgadzająsięzesobąwjakiejśsprawie–na
przykładtego,żeograniczeniaczynszówskutkująniedoboramimieszkań–dziennikarze
iredaktorzyzazwyczajstwierdzają,żeniejesttosprawawartaomawianiaiotymkonsen-
susiebranżowymnienapiszą.Natomiastsprawa,wktórejprominentniekonomiścistają
poprzeciwnychstronach–naprzykładczyobniżkipodatkówpomogągospodarce–dużo
bardziejnadajesięnanagłówkigazet.Słyszyciewięcdużowięcejosprawach,wktórych
ekonomiścisięsprzeczają,niżotych,wktórychsięzgadzają.
Podobnieekonomiaczęstowiążesięzpolitykąijesttonieuniknione.Wniektórych
kwestiachpotężnegrupyinteresówwiedzą,jakieopiniechciałybyusłyszeć;dlategomają
zachętę,abywyszukiwaćipromowaćekonomistów,którzypopierająteopinie,dającim
nieproporcjonalniewięcejrozgłosuwstosunkudoinnychekonomistów.
Chociażobrazsporówmiędzyekonomistamiznaczniekoloryzujerzeczywistość,
wciążjestprawdą,żeekonomiściczęstosięzesobąniezgadzająwróżnychważnych
sprawach.Naprzykładniektórzyuznaniekonomiścisilnieopowiadająsięzawprowa-
dzeniemwStanachZjednoczonychpodatkuVAT(podatkuodwartościdodanej,który
stanowigłówneźródłoprzychodówdobudżetuwwielukrajacheuropejskich)wmiejsce
podatkudochodowego.Inni,równieszanowaniekonomiścisąprzeciwkotakiejzmianie.
Skądbierzesiętaróżnicazdań?
Jednązjejprzyczynsąwartości:jakwkażdejinnejzróżnicowanejgrupie,ludzie
mogąmiećróżneopinie.Wporównaniudopodatkudochodowego,podatekVATza-
zwyczajobciążawwiększymstopniuosobyniezamożne.Dlategoekonomiści,którym
bardziejzależynakwestiachspołecznychirównościdochodowej,będąraczejprzeciwni
jegowprowadzeniu.Zkoleiekonomiścioinnychpriorytetachbędąmuprzychylniejsi.
Innązprzyczynsporówsąróżnicewmodelowaniuekonomicznym.Ponieważeko-
nomiściopierająswojekonkluzjenamodelach,którestanowiąuproszczonąreprezenta-
cjęrzeczywistości,dwóchekonomistówmożespieraćsięoto,jakieuproszczenianależy
przyjąć,acozatymidzie,dochodzićdoróżnychwniosków.
Załóżmynaprzykład,żerządStanówZjednoczonychrozważawprowadzeniepodat-
kuVAT
.EkonomistaAmożepolegaćnamodeluskupiającymsięnakosztachadmini-
stracyjnychsystemupodatkowego,czylikosztachnadzoru,przetwarzaniadokumentacji,
pobieraniapodatkuitakdalej.Tenekonomistamożenastępniewskazaćnapowszech-
nieznanewysokiekosztyadministracyjnepodatkuVATiargumentowaćprzeciwkojego
wprowadzeniu.NatomiastekonomistaBmożezkoleiuważać,żewłaściwympodejściem
jestpominięciekosztówadministracyjnychiskupieniesięnatym,jakwprowadzenie
zmianwpłynęłobynazachowaniazwiązanezoszczędnościami.Mógłbywtedyzwrócić
uwagęnato,żebadaniawskazują,iżpodatekVATpromujeoszczędzanieprzezkonsu-
mentów,cojestpożądanymrezultatem.
66
