Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AGNIESZKAGAJEWSKA
kobietyiwpływkonkretnychlekturnaichżyciezasługująnaosobnyar-
tykuł,opisałazresztątenfenomenAgataZawiszewskawksiążceoIrenie
Krzywickiej,przeformułowującsposóbmyśleniaojejtwórczościiwyj-
mujączsiatkiwpływuwielkichmężczyznpostaćmatki,jejbibliotekę
iwyborytożsamościowe,któreukształtowałypublicystkę(Zawiszewska
2010).Coinnegojednakdostrzegaćwpływbibliotekimatkinapisarkę,
coinnegokobietazamężna,którawspółuczestniczywkonstruowaniu
kanonuprzekładowego.Gdybyjejpostaćzostaławyeksponowananakar-
tachtytułowych,napewnogromy,którespadałynaBoya,spadłybyczęś-
ciowoinanią.Pozatym:czyrzeczywiścieŻeleńska-żonamiaławybór?
Czyżyciejejmężaijejwłasne,przedewszystkimichromanse,dawały
jejszansęnauczestnictwowżyciupublicznym?Czywpisującswojeimię
nakartętytułową,nienaraziłabysięnazłośliwekomentarze,któreitak
pośredniodotykały?Gdysięnadtymdłużejzastanowić,niedziwi,że
wolałasiępołożyćizamknąćzasobądrzwisypialni,byniktjejnieprze-
szkadzał.
Tłumaczeniezmuszateżzakażdymrazemdorozważańnadwielokul-
turowościąijęzykiemnarodowym.Tenaspektwydajemisięniezwykle
interesującywkontekściefeminizmuikategoriiwrażliwości.Przełom
XIXiXXwieku,okrestakważnydlaemancypacjikobiettowielojęzycz-
nedziedzictwo,którepozwalarozpatrywaćkategoriecentrum/peryferia
wsposób,któryniekoncentrujesięnapozycjachcentralnych9.Myślętu
ouprzywilejowaniupostaw„patriotycznych”whistoriiliteratury,onobili-
tacjipisarekipisarzypoprzezpodkreślanieichlojalnościwobecpolskości,
opostrzeganiuokresuzaborówjakonieustannejwalkiotożsamośćnaro-
dowąwybitnychjednostek.
HansMayerwksiążceOdmieńcyz1975roku,przełożonejnapolski
przezAnnęKryczyńską,awydanejwPolscedopierow2005roku,prze-
stawia„skandalodmieńców”:kobiet,homoseksualistów,Żydów,ianali-
zujeprzyczyny,dlaktórychoświeceniemieszczańskieponiosłoklęskę.
Mayerprzekonującodowodzi,żemyślenieodobruwspólnotyniesieze
sobąnajczęściejprzemocwobecmniejszości(Mayer2005:531–549).
Społeczeństwootwartenainnośćmusiałobybowiemwłączyćwswojeroz-
9DorotaWojdaniezwykleinteresującoprzedstawiłakwestięprzemieszczeńtychdwu
pojęć,interpretująctwórczośćBrunonaSchulza.Zwróciłauwagęnaznaczenieironiiwjego
opowiadaniachjakoelement,dziękiktóremuudajesięzdestabilizowaćpojęcieinnościmo-
delikolonialnychipostkolonialnych(Wojda2007:244–245).