Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wychowaniewrodzinie
15
wchodzeniadoniejnowychczłonków,zanikiemprzywództwatypowegodlamałej
grupy,wyraźnympodziałempokoleniowymorazintymnościąstosunków(F.Adamski
1984,s.24).C.H.Cooleyokreśliłrodzinę,zewzględunajejorganizacjęwewnętrzną,
mianemgrupypierwotnej(za:F.Adamski1984,s.20).Rodzinajakogrupaspołeczna
analizowanajestm.in.przez:F.Adamskiego(1984,s.21),M.Łobockiego(1999,s.43)
orazjakogrupaspołeczno-wychowawczaprzezZ.Zaborowskiego(1980,s.18).Wpra-
cachpedagogicznychipsychologicznychujęcierodzinyjakogrupyspołecznejułatwia
analizęiopisróżnychaspektówjejfunkcjonowania,takichjaknp.stosunkimiędzy
członkamirodziny,emocjonalnepodłożepostawrodzicielskichczystosowanychmetod
wychowawczych(por.m.in.E.Jackowska1980;J.Rembowski1986).
Rodzinajakoinstytucjaigrupaspołeczna
Takieujęcierodzinyprezentujągłówniesocjologowie(por.m.in.F.Adamski1984,
s.24),aczkolwiekrozumienierodzinyjakoinstytucjiwychowawczejigrupyspołecz-
nejmożnaznaleźćrównieżwrozważaniachpedagogarodzinyS.Kawuli(por.2000,
s.48),gdyż–jaktwierdziautor–takieokreślenierodzinypozwalanawniknięcie
wwewnętrznemechanizmyjejfunkcjonowaniajakogrupyspołeczno-wychowawczej,
jakrównieżwzwiązkizinnymigrupamiiinstytucjamiwychowawczymi.
Rodzinajakośrodowiskowychowawcze
Środowiskowychowawczeokreślasięjako„złożonyukładpowtarzającychsięlub
względnietrwałychsytuacji”(J.Pieter1960,s.49),czyteżokreślonyobszardzia-
łalności,naktórymkontrolowanezgodniezcelemwychowawczymbodźcerozwo-
jowe,wywołujątrwałązmianęwzachowaniusięjednostki(E.Trempała1974,za:
M.Łobocki2003,s.309).Rodzinęokreślasięjakośrodowiskowychowawczenaturalne,
funkcjonująceoboktzw.środowiskintencjonalnych,doktórychzaliczasięprzedszkola,
szkoły,domykultury,domydziecka,pogotowiaopiekuńczeiinne(por.m.in.M.Prze-
tacznik-Gierowska1994,s.110;M.Łobocki1999,s.43).
Wnaukachpedagogicznychipsychologicznychrodzinętraktowanonajczęściej
jakośrodowiskowychowawcze.Takierozumienierodzinyprezentująwswoichpracach
m.in.J.Brągiel(1994,s.12),H.Cudak(1995a,s.18),H.Izdebska(2000,s.15),
R.Wroczyński(1985,s.i161).M.Tyszkowatraktujerodzinęjako„środowiskospo-
łecznerozwojujednostki”(por.M.Tyszkowa1990,s.13)orazjako„środowiskożycia,
aktywnościirozwojujednostki”(M.Tyszkowa1990,s.19).
Rodzinajakowspólnota
Takieokreśleniarodzinywystępująnajczęściejnagrunciefilozofiichrześcijań-
skiej.JanPawełIIokreślającrodzinępisze,żejestona„szczególnąwspólnotąosób,
wktórejrodzicesązłączenizesobąprzymierzemmałżeństwa”(JanPawełII1990,za
T.Bilicki2000,s.66).Wliteraturzeprzedmiotu,nacozwracająuwagęA.W.Janke
iS.Kawula(2000,s.27),rozpatrywanierodzinywkategoriiwspólnotyniejestczę-
stymzjawiskiem,prawdopodobniezuwaginafaktugruntowaniaorientacjipsycholo-
gicznejisocjologicznejwpedagogicznychrozważaniachorodzinie.Jednakżewspólno-
towyaspektrodzinyuwzględnialiwswoichpracachm.in.J.Maciaszkowa(1980,s.9),
Z.Zaborowski(1980,s.14),L.Dyczewski(1995,s.23).
