Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wychowaniewrodzinie
23
Najczęściejwymieniasiętrzygrupyczynników.ZdaniemS.Kawuli(2000,s.75),
określającpoziomwychowawczegofunkcjonowaniarodziny,należywziąćpoduwagę
następującetrzygrupyczynników:
–czynnikiekonomiczno-społeczne(wielkośćrodzinyijejstruktura,pochodzenie
społecznerodziców,źródłautrzymaniarodziny,sprawowanieopiekimaterialnejnad
dziećmi,podziałpracyirólwrodzinie,np.pracazawodowamatkipozadomemlub
pracaprodukcyjnadzieci);
–czynnikikulturalne(wykształcenierodzicówlubdokształcaniesięizdobywanie
kwalifikacjiprzezrodzicówiinnychczłonkówrodziny,wzorywychowawczeikulturo-
weuznawaneprzezrodziców,sposobyspędzaniawolnegoczasuprzezczłonkówrodzi-
ny,stosunekrodzicówdonaukiszkolnejdzieciorazichprzyszłegozawodu,stosunek
członkówrodzinydotradycjiinowości);
–czynnikipsychopedagogiczne(atmosferaśrodowiskarodzinnego,charaktersto-
sunkówmiędzyrodzicamiorazrodzicamiadziećmi,charakterkontrolirodzicównad
dziećmi,stosowaneśrodkiwychowawcze).
Poniżejnakreślonezostanąwybraneczynnikiwarunkującewychowawczefunk-
cjonowanierodziny,stanowiącetłostosowaniaprzezrodzicówkarinagród,takie
jak:strukturarodziny,atmosferaśrodowiskarodzinnego,stylwychowaniawrodzinie,
postawyrodzicielskieimetodywychowawcze.
3.1.Strukturarodziny
Strukturarodzinyodzwierciedlażycierodzinywróżnorodnychpostaciach.Wniej
tkwiczęstoźródłoróżnychzaburzeńwrozwojumoralno-społecznymdziecka,zachwia-
niajegorównowagiemocjonalnej(Z.Tyszka1979,s.58).Strukturarodzinyrozpatry-
wanaiopisywanajestwliteraturzeprzedmiotujakostrukturazewnętrzna–zewzględu
nawielkośćrodziny,jejskładosobowy,liczebny;atakżejakostrukturawewnętrzna–
zuwzględnieniemaspektów:psychologicznych–dotyczącychukładuwięziemocjonal-
nych,społecznych–związanychzukładempozycjispołecznychipozycjiwładzyoraz
kulturowych–obejmującychwzoryregulująceżycierodzinne,atakżenormyiwzory
wewnętrznychrólspołecznych(por.Z.Tyszka1979,s.59;F.Adamski2002,s.151
i161).Wliteraturzesocjologicznejipsychologiczno-pedagogicznej,strukturarodziny
definiowanajestwkontekściestałych,niezawszesformalizowanychram,„wewnątrz
którychprzebiegażycieizachowaniemałżeńsko-rodzinne”(F.Adamski2002,s.33);
toukładról,pozycjiorazwzajemnychstosunkówmiędzyludzkichimiędzypokolenio-
wych,kierowanychzespołemnormiwartości,obowiązującychwszystkichczłonków
grupybezwzględunato,jakąpozycjęwtejgrupiezajmują(Z.Zaborowski1980,
s.9;S.Kawula2000,s.11).Sytuacjęwychowawcząśrodowiskarodzinnegowdużym
stopniuwarunkujewielkośćrodziny,określanaliczbądzieciwrodzinie.Wzwiązku
zliczebnościączłonkówrodziny,wyróżniasiękilkatypówrodzin:
–rodzinanieliczna(1–2dzieci)–niesprzyjającauspołecznieniudziecka,zpowodu
brakualboubóstwastycznościzrówieśnikamiwrodzeństwie;
–rodzinaśrednioliczna(3–4dzieci)–stwarzającaoptymalnydlaprocesuuspo-
łecznieniaukładstycznościmiędzyrodzeństwemorazrodzicamiadziećmi;
–rodzinabardzoliczna(ponad4dzieci)–oraczejniekorzystnymdlaprocesu
