Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Срби”
37
;„srpski”:„adj.poss.,kojipripadaSrbuiliSrbima(aiSrbiji)”
38
przypo-
rządkowanegohistorycznieokresowitradycyjnemu.Używającprzymiotnika
„serbski”,formalnieodnoszęsiędotego,cojestdlaSerbówcharakterystyczne.
Należałobyzatemwytyczyćgranicetychelementównarodzin,któresątypowo
serbskie,oddzielićjeodpozostałych,właściwychrównieżinnymSłowianom
(nietylkoPołudniowym
39
).Zuwaginafakt,iżrozważaniazawartewksiążce
niesąwynikiembadańporównawczych,moimcelemniebędzietakżewyzna-
czanietychczęścinarodzin,któremożnaokreślićjakoprzynależnewyłącznie
Serbom.Mogęzatemprzyjąćzałożenie,iżjako„serbskie”rozumianebędzieto,
coludowiserbskiemuwłaściwe,aleniekonieczniewyróżniające;sposób,wjaki
realizujeposzczególneelementyobrzęduczyswejkulturyludowejwogóle,co
nieoznacza,żedanegoelementunieznajdziemytakżewśródinnychnarodów,
zwłaszczasłowiańskich.Określenie„Serbia”,„ziemieserbskie”,„serbski”,
„Serb”(tradycyjnyobrzędnarodzinSerbów)będzieoznaczaćzjawiska,które
danymateriałfaktograficznyokreślałjako„serbskie”.Doprzymiotnika„serb-
ski”dodamtakżeto,cowzdefiniowanymokresietradycyjnymwłaściwemiesz-
kańcomCzarnogóry,bezterytorialnegorozróżnianiaomawianychfenomenów
wtokubadań.Moimzałożeniemjestbowiemukazanieobrzędunarodzinjako
elementuserbskiejtradycjiludowej,alenieogólnonarodowej,a,jakpodkreśla
ŠpiroKulišić,mitologiaSerbówiCzarnogórców,obokistniejącychoczywiście
różnic,tworzycałość,bowiem„cамаматеријапотичеиздалекестарине,пред-
стављаједнупреживелу,архаичнуидеологију,донеклеиетничкукарак-
теристику,алинеодражаваисторијскодеференцирањесамихнација”
40
.
TYPIDEALNYOBRZĘDUPRZEJŚCIA
Kluczowedlaopracowanejmetodybadawczejjestpotraktowanieobrzędo-
wo-obyczajowegokompleksuserbskichtradycyjnychnarodzinjakomodelu
abstrakcyjnego,stworzonegonapodstawieteoriitypuidealnegoMaxa
Webera
41
.Badaczakcentuje,że„uzyskujesięgoprzezjednostronnespotęgowa-
___
___
___
___
___
___
_
37
Речниксрпскоxрватскогакњижевногjезика,књигапета,П-С,уред.М.Стевановић,
С.Марковић,С.Матић,НовиСад1973,s.977,hasło:српски.
38
Rječnikhrvatskogailisrpskogajezika,obradiliJ.Jedvaj,С.Musulin,J.Nagy,dioXVI,Zagreb
1956–1958,s.320,hasło:srpski.
39
Por.Д.Бандић,НароднарелигиjаСрбау100поjмова,Београд2004,s.12-13.
40
СМР,s.XI.Odnoszącsięwyłączniedokulturyludowejwokresietradycyjnym,wpracyabs-
trahujęodtoczącegosiędyskursunadkształtowaniemifunkcjonowaniemczarnogórskiejtożsamości
narodowejwopozycjidoserbskiej.
41
M.Weber,Obiektywnośćpoznaniawnaukachspołecznych,[w:]Problemysocjologiiwiedzy,
Warszawa1985,s.80-95.Zob.także:M.Weber,Gospodarkaispołeczeństwo.Zaryssocjologiirozu-
miejącej,przeł.D.Lachowska,Warszawa2002,s.7.Zgodniezjegopostulatemgłoszącym,iż„tworze-
16
