Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
Jesttoniewątpliwiewielkisukceswspółczesnejmedycyny,któryjednocześnie
stawianeuropsychologięprzedogromnymwyzwaniem.Przeżycietyluciężko
poszkodowanychosóbsprawia,żekoniecznajestnietylkointensywnaopieka
medyczna,aletakżedługofalowarehabilitacjaneuropsychologicznaobejmująca
różnemetodyterapiipoznawczej,wtymliczneprogramykomputerowe,cobędzie
omawianewkolejnychrozdziałachtejksiążki.
WmyśleniubyćmożewiększościPolakównastępstwawypadkówsamochodo-
wychkojarząsięprzedewszystkimznarastającąliczbąofiarśmiertelnych.Drugie
miejscezajmujeobrazczłowiekasiedzącegonawózkuinwalidzkim,bowiemskutki
urazukręgosłupa,przedewszystkimwpostaciparaplegii,sądobrzeznaneiłatwo
wyobrażalne,oczymświadczyfakt,żepiktogramczłowiekanawózkuzostał
przyjętynacałymświeciejakosymbolniepełnosprawności.Dlawiększościludzi
słowonniepełnosprawność”kojarzysięprzedewszystkimzdysfunkcjąnarządu
ruchu.Takwięcproblematykadługofalowegoleczeniairehabilitacjipacjentów
zparaplegiączytetraplegiąpourazierdzeniakręgowegojestwPolscedobrze
znana,dziękitradycjikształtowanejprzezwspaniałe,rodzimeszkołyrehabilitacji,
jakszkołapoznańskaprof.WiktoraDegi,szkoławarszawskaprof.MarianaWeissa,
szkołakrakowskaprof.AdamaPąchalskiego,czydodziśbardzoaktywnaSekcja
NeuroortopedycznaPolskiegoTowarzystwaNeurochirurgówpodwieloletnim
kierownictwemnaukowymprof.JanaHaftkaorazwieleinnych.
Tymczasemproblemyrehabilitacjipacjentów,którzydoznaliciężkiegourazu
mózguipniamózgu,sąstosunkowomałoznane,pomimożezrokunarokrośnie
liczbatakichosóbzgłaszającychsięwnaszymkrajudorehabilitacji.Niestety,
częstoniejesteśmygotowidodługofalowejichrehabilitacji.Brakujespecyficznych
programówterapeutycznych,anawetwzorcówćwiczeń,któresąnaprzykład
dobrzeopracowanedlapacjentówzhemiplegiączytetraplegiąlubnawetpoudarze
mózgu.Patomechanizmurazumózgujestbowiemodmiennyodpatomechanizmu
udaru.Wskutekudarumózgu,czytoniedokrwiennego,czykrwotocznego,
powstajeogniskomartwicy,wwiększościprzypadkówwidocznewobrazachTK
lubMRI,podczasgdypozostałeobszary,nieobjętepodstawowympatomechaniz-
mem,sąnienaruszoneipoustąpieniuobrzękuiinnychwtórnych,przejściowych
objawówuszkodzeniapodejmująponownieswojąpracę.Natomiastwprzypadku
urazumózguniejestdokońcawiadomo,jakiesąpierwotneiwtórnezmiany
patologicznespowodowaneurazemijegonastępstwami(zob.tom1,rozdz.2).
Skutkitychniejednorodnych,rozproszonychipraktycznieniewykrywalnych
uszkodzeńsąnieprzewidywalne.Wieleosób,któreprzeżyjąurazmózgu,cierpi
wnastępstwienaróżnorodnezaburzeniaprocesówpoznawczych,emocjonalnych
ibehawioralnych,któreniemieszcząsięwtradycyjnychkategoriachdiagnostycznych.
Skutkiciężkichurazówmózgudlasamychchorychorazichrodzinniesą
wcaleograniczonedobóluicierpienia,czynawetniesprawnościruchowej.Pacjent
pouraziemózguwracadospołeczeństwa,któreniewie,jaknależyreagowaćna
jegoproblemy,częstoodbieranejakoobjawychorobypsychicznej.Osobapo
ciężkimuraziemózgujestkimś,ktoinaczejwygląda,inaczejchodzi,inaczej
mówiniżnnormalni”ludzie,atainnośćstajesięswegorodzajupunktemodnie-
sienia,wokółktóregoukładasięcałeżycie.Tylkonielicznipointensywnej,długo-
falowej,skutecznejrehabilitacjiwracajądożyciawrodzinieispołeczeństwie,
araczejwyjątkowodotakiejsamejproduktywnejpracy,którąwykonywaliprzed
wypadkiem(zob.tom2,rozdz.12).