Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro

Małgorzata Pietrzak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7798-369-0

DOI:

Wydawnictwo:

BEL Studio

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

344

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Pietrzak, Małgorzata. Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro. Red. . Warszawa: BEL Studio, 2018, 344 s. ISBN 978-83-7798-369-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Pietrzak, M.

T1 Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro

PB BEL Studio

PP Warszawa

YR 2018

SN 978-83-7798-369-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 197527, author = "Pietrzak, Małgorzata", editor = "", title = "Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro", publisher = "BEL Studio", year = "2018", address = "Warszawa", isbn = "978-83-7798-369-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Pietrzak, Małgorzata

ED -

TI - Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro

PB - BEL Studio

CY - Warszawa

PY - 2018

SN - 978-83-7798-369-0

ER -

Netografia (standard APA):

Pietrzak, Małgorzata. Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro [baza danych online] Warszawa: BEL Studio, 2018 [dostęp: 28 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nowa-retoryka-teatru-miedzy-wczoraj-a-jutro-malgorzata-pietrzak-197527.

Książka jest próbą pokazania, jaką materią i tworzywem teatralnym staje się dramat w rękach reżyserów, inscenizatorów, aktorów, pedagogów, którzy bazując na własnej wyobraźni, opierając się na doświadczeniu i praktyce swojej i innych, wykorzystują...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7798-369-0

DOI:

Wydawnictwo:

BEL Studio

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

344

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Od Autorki 11
Rozdział I. Rola dramatu w budowaniu tożsamości nie tylko literackiej 13
1.1. Jak czytać i analizować dramat? 16
1.2. Tłumaczenie a interpretacja tekstu artystycznego – Hamlet W. Szekspira 23
1.2.1. Szekspir-Hamlet wobec roli aktora i teatru 24
1.2.2. Tłumaczenie a recytacja 27
1.2.3. Hamlet jako mówca 29
1.2.4. Rzemiosło aktorskie 30
1.2.5. Tłumaczenie jako fascynacja twórcza 33
1.3. Czym jest dramat w kulturze współczesnej? 35
1.3.1. Retoryka Bertolta Brechta 36
1.3.2. Ciemny świat Tadeusza Różewicza 40
1.3.3. Akt protestu Arthura Millera 41
1.3.4. Poszukiwania Jerzego Grotowskiego 41
1.3.5. Skandalistka Elfride Jelinek 43
1.4. Interpretacja jako element warsztatu animatora, pedagoga, bibliotekarza 44
Rozdział II. Retoryka utworu literackiego a adaptacja sceniczna − Dzień dłuższy niż stulecie Cz. Ajtmatowa 47
2.1. Adaptacja i teatr – sceniczny świat Aleksandra Wilkina 48
2.1.1. Praca adaptatora-reżysera nad tekstem 53
2.1.2. Praca aktora nad rolą 56
2.2. Formy wypowiedzi zawarte w tekście adaptacji scenicznej 62
2.2.1. Wypowiedź indywidualna 62
2.2.2. Cytaty 65
2.2.3. Dialogi 68
2.3. Adaptacja sceniczna a zasady retoryczne 69
2.3.1. Figury słów 71
2.3.2. Figury myśli 74
2.3.3. Kombinacje tropów i figur 77
2.4. Słowo – element świadomości kulturowej Cz. Ajtmatowa 83
2.5. Rola kultury oralnej w dialogu międzykulturowym 87
Rozdział III. Retoryka a tradycja 89
3.1. Komedia dell’arte 89
3.2. Comédie-Française 90
3.3. Tradycja rosyjskiego MCHAT-u 93
3.4. Od realizmu do metafory 94
3.4.1. Staroświecka komedia 100
3.4.2. Wujaszek Wania 103
3.4.3. Wassa Żeleznowa 106
3.4.4. Mistrz i Małgorzata 107
3.4.5. 33 omdlenia 109
3.4.6. Rewizor 110
3.5. Teatr dobrej klasyki 114
3.5.1. Don Juan 114
3.5.2. Medea 116
3.5.3. Wesele Figara albo dzień szaleństw 118
3.5.4. Henryk VIII czyli wszystko to prawda 122
3.5.5. Ciężkie czasy 123
3.5.6. Obrona Sokratesa 124
3.5.7. Garbus 128
3.5.8. Mazepa 131
3.5.9. Opowieść zimowa 133
3.6. W stronę konwencji 134
3.6.1. Siódmy anioł 134
3.6.2. Operetka 136
3.6.3. Tartufe czyli obłudnik 140
3.6.4. Cień 142
3.6.5. Zemsta 144
3.6.6. Czarodziejski flet i Kawaler srebrnej róży 146
3.6.7. Mojżesz 148
Rozdział IV. Retoryka sztuki aktorskiej 151
4.1. Teatr jednego aktora 151
4.1.1. Opowieści na dobrą noc 151
4.1.2. Niżyński 153
4.1.3. Ptak Znajda 153
4.2. Teatr jako zespołowość 154
IV. Multiplicity Based on the Relations ‘know that’ and ‘did’ as Constitutive for the Reality. Subjects and Attributes4.2.1. Zaklinacz deszczu 154
4.2.2. Kubuś Fatalista i jego pan 156
4.2.3. Apetyt na czereśnie 157
4.2.4. Śmierć gubernatora 157
4.2.5. Brat marnotrawny 159
4.2.6. Jan Maciej Karol Wścieklica 160
4.2.7. Patna 163
4.2.8. Serenada, Lis aspirant, Polowanie na lisa 167
4.2.9. Dziewięćdziesiąty trzeci 169
4.2.10. Ja, Feuerbach 170
4.2.11. Samobójca 172
Rozdział V. Nowa retoryka w teatrze rosyjskim 175
5.1. Teatr Walerego Fokina 176
5.1.1. Nieśmiertelny Rewizor 177
5.1.2. Ożenek po nowemu 178
5.1.3. Liturgia zero, czyli Dostojewski dzisiaj 179
5.1.4. Nowe życie tradycji 180
5.2. Teatr Borisa Ejfmana 181
5.2.1. Czajkowski – misterium życia i śmierci 181
5.2.2. Anna Karenina 185
5.2.3. Mewa 193
5.2.4. Oniegin 196
5.2.5. Retoryka przestrzeni scenicznej– za tekstem czy przeciw niemu? 197
6.1. Retoryka czy semiotyka teatru? 209
6.1.1. Peter Brook, Sen nocy letniej 216
6.1.2. Luca Ronconi, Oresteia 218
6.1.3. Jerzy Zegalski, Proces o Andersonville 220
6.1.4. Ushio Amagatsu i teatr Sankai Juku 223
6.1.4.1. Kinkan Shonen czyli głowa mandarynki 224
6.1.5. Krzysztof Babicki 227
6.1.5.1. Dziady 227
6.1.5.2. Biesy 230
6.1.6. Nikołaj Kolada, Hamlet 231
6.1.7. Michał Zadara, Dziady 233
6.1.8. The Freedom Theatre – teatr społeczno-polityczny 237
6.2. Teatr a publiczność 238
6.2.1. Publiczność Petera Brooka 241
6.2.2. Świat Krystiana Lupy 241
6.2.3. Kontrowersyjny Jan Klata 244
6.2.4. Niedokończony projekt Olivera Frljića 249
Rozdział VI. Retoryka teatru – narzędzie kształtowania wrażliwości artystycznej, humanistycznej i społecznej 250
6.3. Nowe media, nowe możliwości 252
6.3.1. Teatr Telewizji – Hamlet we wsi Głucha Dolna 255
6.3.2. Teatro Potlach 260
6.3.2.1. Zanim skończy się święto 261
6.3.2.2. Città invisibili 263
6.3.2.3. Angeli sulla cita 263
6.3.2.4. Fellini`s Dream 264
Rozdział VII. Nowoczesny warsztat aktorski 265
7.1. Aktor i tekst 267
7.1.1. Krystyna Mazur – mowa sceniczna w Dziadach w reż. K. Dejmka 269
7.1.2. Jerzy Trela – warsztat uniwersalny 271
7.1.3. Jerzy Radziwiłowicz – mistrz i uczeń271
7.1.4. Zbigniew Zapasiewicz – perfekcjonista sztuki słowa 272
7.1.5. Jan Englert – warsztat i rzemiosło w pedagogice aktorskiej 273
7.1.6. Najmłodsi uczniowie: Artur Tyszkiewicz, Sebastian Baumgarten 273
7.1.7. Antoni Libera – najnowsza wersja Fedry 275
7.1.8. Andrea Breth – szacunek dla klasyki 275
7.1.9. Krzysztof Warlikowski – potrzeba dekonstrukcji 276
7.1.10. Andreas Kriegenburg – twórcze poszukiwania 277
7.2. Co z tym aktorem? 278
7.5.1. Relacje mistrz – uczeń 289
7.5.2. Wyzwania współczesnej dydaktyki artystycznej 296
Zakończenie 314
Bibliografia 315
Indeks nazwisk 333

RozdziałI

orazZdzisławaSkłodowskiego,któryprzełożyłtekstwierszem,aleobatetłumacze-

nianiezadawalałyaniszekspirologów,aniaktorów.TłumaczeniamiHamletazaj-

mowalisięrównieżpoeciTadeuszMiciński(tekstzaginiony),któregowersjagrana

byławroku1918wjednymzmoskiewskichteatrów,JanKasprowicz,którypola-

tachdośćkrytycznieodniósłsiędoswojejwersji,RomanBrandstaetter,nadający

swojejwersjipotoczystości,gładkościinowoczesnościjęzykowej,alektórejtowersji

zarzuconobraknowegostosunkudoSzekspirainowychrozwiązańartystycznych,

orazJarosławIwaszkiewicz,któregoprzekładgranybyłwTeatrzePolskimwWar-

szawiejużwroku1939orazpowojniewroku1947,aktóregowersja,jakokreślilito

badacze,wyróżniasięcoprawdaprostotąipolotempoetyckim,wykazujewielkie

wartościartystycznepoprzezpięknotłumaczenia,alejestniestetyzbytwiernaory-

ginałowi.Tłumaczami,którzydokonaliprzekładuwszystkichdziełSzekspiranaję-

zykpolskibyliLeonUlrichorazMaciejSłomczyński.

JedenznajznakomitszychznawcówteatruidramatuwPolsce,profesorHenryk

Szletyńskinapisał:

nPrzekładniemożebyćanijedynieartystyczny,anijedynieﬁlologiczny,musiłączyć,jeśli

mabyćdoskonały,obietezalety.Niewystarczykoncepcjaartystyczna;jestonapożąda-

na,ba,jestkonieczna,leczniemożenieopieraćsięnanajskrupulatniejszej,najpełniej-

szejanaliziepierwowzoru.Szlachetnaiambitnarywalizacjapoetówiﬁlologówwpracy

nadnajlepszym,wszechstronniedoskonałymprzekłademHamletatrwanadal,angażując

wtymwysiłkunajbardziejpłomiennegłowyiserca”40.

Tłumaczenietekstudramatubędziemiałoogromny,anawetdecydującywpływ

nazbudowaniekażdejrolioraznarzucaćbędziereżyserowicałąkoncepcjęinsceni-

zacji(lubekranizacji)dramatu.Będzieokreślaćskalęorazjakośćwykonaniatekstu

iroliwobrębieśrodkówaktorskich,aprzedewszystkimsposobugłosowejinter-

pretacjiroli.Alebezwzględunato,czyjetłumaczeniebędziepodstawąpracyakto-

raireżysera,każdebędziewymagałoznakomitejtechnikiaktorskiej,wtymtechniki

mowyiekspresjiscenicznej(lubﬁlmowej).

Teksttłumaczeniadecydowaćbędzieorodzajuisposobierealizacjizadańnp.przy

tłumaczeniuodłuższejfrazieaktorbędziemusiałmiećtakustawionezadaniaaktor-

skieisceniczne,abytejfrazynienzamazać”choćbyzbytdługimruchem(np.długim

czyciężkimchodzeniem)lubgestem(zbytszerokim,rozpraszającymuwagę).Zada-

niainscenizacyjneaktorabędąwymagałyznakomitejsprawnościﬁzycznej,choćby

wscenachpojedynków(zwłaszczawﬁnalesztuki,którepowinnybyćjednakdyna-

miczne,alektórychukładwinienbyćtakzsynchronizowanyzwypowiadanymtek-

stem,abyniewpływaćnegatywnienajakośćwypowiadanegoigranegotekstu,ale

jeszczegopodkreślać.

H.Szletyński,PolskieprzekładyHamleta,[w:]W

.Szekspir,Hamlet,(tł.)W

.Tarnawski,Zakład

im.ossolińskich,Wrocław1955,Wstęp,s.XCVII.

Brak wyników

Nowa retoryka teatru. Między wczoraj a jutro

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra