Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Zasadapodziałuwładz
27
stanowisk.Byłatokoncepcjahistoryczniestarszaiwystępowałanp.wokresieIRzeczy-
pospolitej.Współcześnieprzyjmujesiępowszechniewpaństwachdemokratycznych
obowiązywanieniepołączalnościwzględnej,którazakazujełączeniapewnegorodzaju
stanowisk.Wykazstanowiskniepodlegającychłączeniujestróżnywróżnychpaństwach
izależyodprzyjętejtamkoncepcjioraztradycji.WPolsceformułujągonp.art.102
i103KonstytucjiRP24.
Zasadapodziałuwładzniemaznaczeniaczystoorganizacyjnego.Jejcelemjest
m.in.nochronaprawczłowiekaprzezumożliwienienadużywaniawładzyprzezktóry-
kolwiekzesprawującychjąorganów”25.
nKonstytucjaz1997r.nieograniczasiędostatycznegowyrażeniazasadypodziału
władzy,polegającegonazaliczeniuorganówpaństwadoposzczególnychwładzinade-
klarowaniuichodrębności,aleujmujestosunkimiędzywładzamiwsposóbdynamicz-
ny,cowyrażasięwformuleichrównoważeniasię.Istotązasadywyrażonejwart.10
ust.1Konstytucjijestzarównofunkcjonalnypodziałwładzy,jakistanrównoważenia
sięwładz,wcelugwarantowaniaposzanowaniakompetencjikażdejznichistworze-
niapodstawdostabilnegodziałaniamechanizmówdemokratycznegopaństwaprawa
(zob.wyrokuz:15stycznia2009r.,sygn.K45/07oraz7.11.2013r.,sygn.K31/12).
Podziałwładzoznacza,żekażdejztrzechwładzpowinnyprzypadaćkompetencjeod-
powiadająceichistocie,acowięcej-każdaztrzechwładzpowinnazachowaćpewne
minimumwyłącznościkompetencyjnejstanowiącejozachowaniutejistoty.Zkolei
wyrażonawart.10ust.1Konstytucjiformuła«równoważeniasię»władzoznaczawza-
jemneoddziaływanienasiebieiwzajemneuzupełnianieichfunkcji.Każdazwładz
powinnadysponowaćtakimiinstrumentami,którepozwalająjejhamowaćdziałania
władzpozostałych.Zasadatawyrażanajestprzezznanąformułęchecksandbalances”
26
.
Poszczególnewładzesąwyraźniewyodrębnioneimająwłasnekompetencje.Jakwska-
załTrybunałKonstytucyjny,nwymóg«rozdzielenia»władzoznaczam.in.,iżkażdej
ztrzechwładzpowinnyprzypadaćkompetencjematerialneodpowiadająceichistocie,
acowięcej-każdaztrzechwładzpowinnazachowaćpewneminimumwyłączno-
ścikompetencyjnejstanowiącejozachowaniutejistoty(ł)”27.Oddzielenieposzcze-
gólnychrodzajówwładzodsiebiemazapewnićichwzajemnąrównowagęichronić
obywateliprzeddominacjąjednejzwładz.Wszystkiewładzepowinnybyćzrównowa-
żonewramachsystemucheckandbalances,awięcwzajemnieoddziaływaćnasiebie,
kontrolować,współpracowaćiuzupełniaćsięwprocesiewykonywaniaswoichzadań.
Wzwiązkuztymdochodziczasemdonakładaniasięnasiebiekompetencji,ponie-
ważzasadatrójpodziałuwładzynieoznaczakoniecznościnseparowania”władzod
16
24B.Banaszak,A.Preisner,Prawokonstytucyjne…,s.201.
25OrzeczenieTKz9.11.1993r.,K11/93,OTK1993/2,poz.37.
26WyrokTKz14.10.2015r.,Kp1/15,OTK-A2015/9,poz.147.
27OrzeczenieTKz21.11.1994r.,K6/94,OTK1994/2,poz.39.
