Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wegorozumu,toczącego„ogólnoeuropejskąwojnęprzeciw-
kopamięci”30.Pamięćstałasięnapowrótnietylkozdolno-
ściąpoznawczą,aletakżekategoriąontologiczną.Według
autoraWyznań–wkomentarzuwspółczesnegofilozofa:
przywrócenietego,coprzeszłe,istnieniu,czyliteraźniejszości,
jestmożliwetylkodziękiwłaściwemupamięcimechanizmowi
gromadzenia,zbieraniananowozrozproszenia,czyliznicości.
[…]Istotąmyśleniajestgromadzenie,zbieraniechaotycznego
pierwotniemateriałuwrażeniowego.Myśleć,czylipamiętać,to
nadawaćmukształty,awzwiązkuztymiistnienie,czylidefac-
todziałaćnawzórBoga-Stworzycielaświata.Żebyniepopaść
wherezję,ówboskielementwczłowieku–intelekt–OjciecKo-
ściołamusizwiązaćzsamymBogiemiuzależnićgoodJego
bezpośredniejinterwencji,októrejistnieniuniemiałpojęciaPla-
ton–pogańskimentorAugustyna.Źródłemwszelkiegonaszego
prawdziwegopoznaniajestwięcBóg.Totylkozjegowoli,dzięki
łasceiluminacji,możemypartycypowaćwprawdzie–wogląda-
niurzeczytakimi,jakimionesąsamewsobie.Dusza,która
chcepoznaćprawdęosobielub,inaczejmówiąc,pojąćto,„czym
jestem”,musiprzebijaćsięprzezsiećobrazówzmysłowych,pe-
netrowaćgłębinyimrokipamięci,poto,byostatecznieznaleźć
wsobieBoga31.
Tenboskiatrybutpamięcibędzieinteresującokompli-
kowałproblematykętożsamościnowoczesnegopodmiotu
istaniesięważnymzagadnieniemromantycznejantropo-
logii.Antropologicznegowymiarupamięćnabiera–zda-
niembadaczy–jeszczewXVIIIwieku,wnurcietransfor-
mującymoświeceniowedoktrynyfilozoficzne,aważny
rozdziałtegoprocesustanowiąpoglądyGiambattistyVica.
___
____
___
___
___
30Zob.H.Weinrich,Gedächtniskultur-Kulturgedächtnis,„Merkur”
1991,nr508;cyt.za:A.Assmann,Przestrzeniepamięci.Formyiprze-
mianypamięcikulturowej,przeł.P.Przybyła,w:Pamięćzbiorowaikul-
turowa,op.cit.,s.103.
31J.P.Hudzik,op.cit.,s.105–106.
23
