Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przezcharakterystycznydladyskursupsychologicznego
czasowywymiarpamiętania.Pamięćprzejawiającasięw
żywioleczasuwkroczyłatakżewobszarhistorii,poszuku-
jącpoczątkudziejówczłowieka.
PowrótdopoczątkuodbywasięuVica–piszeAssmann–jużnie
poprzezustanowieniemitu,apoprzezhistorycznąpracępamię-
ci,któraostrożnietorujesobiedrogęodpóźniejszychdowcze-
śniejszychepok.Pamięćmusituprzejśćdrogęhistoriina
wspak:odsłowadoobrazu,odlogosudomituczy–byodwołać
siędosamegoVico–„odakademii”kulturypisanejdoprehisto-
rycznego„wielkiegolasu”.Archeologiczno-historycznespojrzenie
odnajdujepodpokostemabstrakcyjnejracjonalnościpoetyckie
obrazyiuniwersalnesymboledobyprzedhistorycznej.Wszczy-
towymokresieOświeceniaprzyjdziemudostrzec„dzikiekorze-
nie”racjonalnegomyślenia.Ponadczasowość,którąuroiłasobie
myślfilozoficzna,jest–należytorozumiećcałkiemdosłownie–
niedo„pomyślenia”bezrozrastającegosięzczasemfundamentu
języka,bezfilologii.Nowąhistorycznądyscyplinęnaukową,któ-
raspecjalizujesięwtakimposzukiwaniuśladówprzeszłości,
Viconazwał„filologią”iprzeciwstawiłjąbezczasowejrealności
„filozofii”.Filologiastajesięwięczdyscyplinowanąsztukąpamię-
tania,którapoetymologicznejnitcejęzykadocieradozwietrzałej
namacalnościzmysłowo-poetyckichpraobrazów34.
WartoprzytoczyćtenkomentarzdomyśliVica,napisa-
nyprzezwspółczesnegobadaczapamięci,główniepoto,by
wskazaćnainteresującykontekstdlaliterackichfascyna-
cjipowrotemdopoczątkudziejów,przyczymchodzitunie
tyleodobrzeznanyiopisanyjużruchpowrotudoźródeł
nieskażonejnatury,któremupatronowałRousseau,ile
opodejmowanewtedywliteraturzeikrytycepodróżedo
źródełczasu.Ichcelemwliteraturzepolskiejbyłoocalenie
pamięcioprzeszłościpogrążonegowpolitycznymniebycie
narodu.
___
____
___
___
___
34Zob.A.Assmann,Przestrzeniepamięci,op.cit.,s.122–123.
25
