Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Relacjepamięć-historia
25
3)
kryteriumpoznawcze,stosującyjebadaczebiorąpoduwagęprzede
wszystkimkategorięprawdziwości(Szpociński2006:19).
Wskazywaneprzezlicznychbadaczyróżnicemiędzyhistoriąapamięcią
zbiorową
2
możnaprzedstawićjakoopozycyjnepary.Należyjednakpodkreślić,
żezaproponowanezestawienieukazujewyidealizowanemodele,różnicemiędzy
pamięciązbiorowąahistoriąbowiemkwestiąstopniaimiary,zatemtekst
pamięcispołecznejwporównaniuztekstemhistoriograficznymzazwyczajjest
bardziejstronniczy,uproszczony,rządzonyprzezkategorięczasucyklicznego,
emocjonalny,jednoznaczny,poetycki,itp.
Opozycyjnecechyidealnewskazująwięcnp.nabrakjakiejścechywzesta-
wieniuzwystępowaniemjejwzakresiepamięci:
związekzgrupąspołeczną/brakzwiązku:
pamięćzbiorowapostrzegagrupęBodwewnątrz”idążydoprzekazaniajej
takiegoobrazuprzeszłości,wktórymmogłabysięzawszerozpoznawaćiktóry
wykluczagłębszeprzekształcenia,podczasgdyhistoriapomijapozbawione
zmianepokijakoBpuste”interwały,azahistorycznyfaktuznajetylkoto,co
jakoproceslubwydarzeniezawieraelementprzemiany(J.Assmann2008:58);
zakorzenieniewtekściekultury(miejscu,geście,obrazie,obiekcie)/brak
zakorzenienia:Wodróżnieniuodpamięci,
historiileżynasercukrytycznadestrukcjaspontanicznejpamięci.Woczach
historiipamięćgrupyjestzawszepodejrzana,starasięrozbićlubprześlado-
wać.Choćhistoriazachowujeidoceniamuzea,pamiątki,pomnikijakoprzy-
datnedowłasnejpracy,aleodbieraimto,coczynijedlaludziważnymisym-
boliczniemiejscamipamięcizbiorowej-lieuxdememoire(Nowak2011:35);
wartościowanie/brakwartościowania;
uśpienie/brak:
pamięćzbiorowajestewoluująca,obecnawdialektyceprzypominaniaizapo-
minania,wartościowananaróżnesposoby,zdolnadoprzetrwaniawuśpieniu
-nieprzywoływanaprzezdługiczas,naglemożezostaćobudzona.Zdrugiej
2Wrozróżnieniustosowanymprzezprzywołanychbadaczyhistoriapojmowanajestjako:
resgestae,czylidzieje-przeszłośćorazhistoriarerumgestarum,czyliwszelkierelacjeotej
przeszłości,wtymhistoriografia.Większośćprzywołanychwyżejcechhistorii,odróżniających
odpamięci,odwołujesiędodrugiegoznaczeniahistorii.