Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
otoczonejdolinamitrzechrzek,Niemna,MołczadziorazSerweczy,
poprzecinanejlicznymistrumykamiijeziorkami.Rozległemoczary
sprzyjałyrozwojowiroślinnościz„różnobarwnembogactwemflory
bagiennej,wodnejileśnej”[2].
StanisławPigoń,wybitnybadacztwórczościpoetyiautor
opracowaniaPanaTadeuszaodniemalstulattowarzyszącegojego
edycjomwserii„BibliotekaNarodowa”,pisał:
WychowałsięMickiewicznibytowmieście;aleanirozległość,anityp
zabudowanianienadawałyNowogródkowizaistecharakteru
wielkomiejskiego.Niewieleodbiegałonodwsi;nicwnimniezasłaniało
widnokręguniebios;okilkasetkroków,wktórąbądźspojrzećstronę–szczere
pola,łąki,niwy,lasy.[...]Gościnymłodegochłopcaukrewnych,sąsiadów,
wdworkachiświronkachzaścianków,zacieśniałyjeszczetębezpośredniość.
WyszedłzaśMickiewiczznizinowoczesnegospołeczeństwa.Jużcićrodzice
wznieślisiębyliniecowhierarchiispołecznej,aleródszedłzdrobnej,bardzo
drobnejszlachtyzagonowej,[...]tejwłaśnie,coodchłoparóżniłasięnie
majątkiem,zajęciemitrybemżycia,alejedyniekrojemstrojuifantazją.[...]
Mickiewiczdostarczajednegoznajdoskonalszychprzykładówtego,
conazywamypatriotyzmemrdzennym.Jegomiłośćojczyzny,przestronna
ipełna,skupionajestprzecieżirośnieodrdzenia,zmiłościdlakrajulat
dziecinnych.Ztejpodstawydopieroogarniapełnięigłębięnarodu[...][3].
Pigońpiękniezwracałuwagęnawprowadzonydopoematu
sielskiklimatwsiidzieciństwaitraktowałgojako
odzwierciedlenieprzeżyćorazpamięciMickiewicza.Dodaćtrzeba
jednakdotegowywodu,równieżwplecionewbiografięipamięć
autora,życiowerealia,wynikającezpozycjiherbowego,lecz
bardzozubożałegowostatnichlatachszlachcica(ojciecAdama,
MikołajMickiewicz,zdążyłjeszczewybudowaćmurowaną
kamienicęwNowogródku,widomysymbolwyższejpozycji
społecznej–leczpojegośmiercirodzinamusiałająopuścić).
Konsekwencjąubóstwaszlachtybyłoodcięcieodświata,atakże
niskiewykształcenie,zaściankowaatmosferaikonserwatyzm
obyczajowy.PrzyjacielMickiewicza,IgnacyDomeyko,wspominał,
