Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PanTadeuszpowstawałwwielelatpoprzywoływanychwnim
wydarzeniach,gdypierzchłyjużnietylkooczekiwaniarozbudzone
przezNapoleona,aletakżetepóźniejzrodzonezczasupowstania
listopadowego,inawetnikłenadziejewiązanezemisariuszami.
Międzyczasemakcjiaczasemtworzeniapoematuupłynęło
dwadzieścialattakpełnychzajść,żezrozrzewnieniemwracałosię
myślądoSoplicowa–możeniejakdoutraconegoraju,leczjak
doprzesyconejnadziejami,ajużutraconejwiejskiejisielskiej
oj​czy​zny:
Owio​sno!ktocięwi​działwten​czaswna​szymkraju,
Pa​miętnawio​snowojny,wio​snouro​dzaju!
Owio​sno!ktocięwi​dział,jakby​łaśkwit​nąca
Zbo​żamiitra​wami,aludźmibłysz​cząca,
Ob​fitawezda​rze​nia,na​dziejąbrze​mienna!
Jacie​biedo​tądwi​dzę,pięknamarosenna!
Uro​dzonywnie​woli,okutywpo​wi​ciu,
Jatylkojednątakąwio​snęmia​łemwży​ciu.
(XI71–78)
NazawikłaniakompozycjiPanaTadeuszamogływpływać
dwojakieokoliczności,którewiosną1833rokuodrywały
Mickiewiczaod„wiejskiegopoematu”[123].Przerwywywoływane
przezburzliwewydarzeniapolityczneorazosobisteperypetie
życioweautoraznajdowaływyrazwstrukturzedzieła,rzutowały
nabiegak​cji.
In​wo​ka​cja.Poematrozpoczynainwokacja,czyliwezwanie
opomockierowanedosiłwyższych:doutraconejOjczyznyido
MatkiBożej.Tenskonwencjonalizowanyjużwtedyskładnikutworu
(wyróżniającypoematyepickie)wPanuTadeuszuprzybrałformę
wzniosłegoinajpiękniejszegowyznaniapatriotyzmu.Otwarcie,
podniośleipatetycznie,naszczycieemocji,Mickiewiczulokował
wypowiedźzwróconądoojczyzny-Litwyorazdalejdoszczególnie
umiłowanejMatkiBoskiej;zwrotadresowałdonajpowszechniej