Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wprawdziedalekichpodróży–doRzymu,Paryżaczychoćby
Krzemieńca–lecznawskrośznałnowogródzkąokolicę,bogactwo
iwszelkiedziwynatury,atakżeruinyzamkówiposiadłości
pozostałeponajazdachTatarów,Krzyżaków...„Fantazję[poety]
pobudzałibórciemnyizwaliskazamkuMendogaikurhany
dawne”[9].
Jegowykształcenieipatriotyczneemocjewyrastałyzatemnie
zuczonychlektur,leczprzedewszystkimzwłasnychobserwacji
litewskiejprzyrody–iwielkiej,przezNowogródektoczącejsię
współczesnejhistorii.Jakotrzynastoletnichłopiecwmaju1812roku
straciłojca,wczerwcuwidziałRosjanuchodzącychzNowogródka,
wlipcubyłświadkiemprzemarszuwojskNapoleonaidących
naMoskwę(jakieżtoożywienierozbudzającychsięnadziei
naprzywróceniewolnościojczyźnie!)[10]–tędyszedłbrat
wielkiegoNapoleona,Hieronim,aujegobokupolskiewojsko
prowadziłksiążęJózefPoniatowski...Toprzywracałouczucie
narodowejgodnościizapadałowpamięć,apolatachbędzie
stanowiłopunktkulminacyjnyimalowniczyfinałPana
Ta
de
usza.AdamMickiewicznawłasneoczywidziałtenmarsz
naMoskwę,wielkiewydarzeniewywołująceentuzjazmszlachty.
Nieznajdziesięnatomiastwpoemacieciągudalszego:goryczy
klęski,widokuniedobitkówtakżeprzezNowogródekwycofującej
sięwielkiejarmii.
NaterenieNowogródczyznypoczątkuXIXwiekuzamykałsię
światożywionywPanuTadeuszu.Światsielskichlatdzieciństwa
imłodości,wakacjiuniwersyteckichspędzanychzprzyjaciółmi
wokolicznychdworkachukrewnychiznajomych–
wSzczorsach[11],Płużynach,Tuhanowiczach(tuprawdopodobnie
poetapoznałMarylę),Widzach,Stołowiczach...
Uniwersytet.Wewrześniu1815rokuAdamMickiewicz
rozpocząłstudianauniwersyteciewWilnie.Byłatoznakomita
uczelnia,założonajużwXVIwiekuprzezkrólaStefanaBatorego.
