Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
emigranta.DziełaMickiewiczabyłydlaniegoopoką,arealizację
miałyznaleźćnietylkowsztuce,leczprzedewszystkimwżyciu,
podporządkowanemubezwzględniemyślioojczyźnie.
Zachowanienarodowejodrębnościwśródobcych(w1832roku
wParyżubyłopięćipółtysiącapolskichemigrantów,żołnierzy
iuchodźców)wymagałozamknięciasięwizolowanymkręgu
ieksponowaniaznamionpolskości.Wdobrymtoniebyło
wyróżnianiesięnatleulicyzwracającymiuwagęelementami
narodowegoubioru,takimijakkontuszczyczapkakonfederatka.
Niedlazabawyanidlaelegancjinosiłajeszlachta–wParyżumiały
podkreślaćprzynależnośćnarodową,awkrajuwyznaczałygranice
stanuszlacheckiego,odróżniałypanówodchłopów.
Zaniedopuszczalneuważanozawieraniemałżeństw
zcudzoziemcami.Surowewymaganiawytyczającegodnepostawy
Polakóweliminowałyżart,śmiech,rubasznyjęzyk.Wzniosłą
powagąmiałapromieniowaćpostaćPolaka[119].
Wopiniachodziełachliteraturyisztukisłowo„piękno”było
wypieraneprzez„wzniosłość”,akryteriaestetyczneprzezetyczne.
Przemianahierarchiiwartościartystycznychuderzaławartykułach
publikowanychprzezMickiewiczaw„PielgrzymiePolskim”.Poeta
boleśniezaatakowałSłowackiegowkilkuzdaniowejwzmiance
ojegodebiutanckichtomikach,opublikowanychwtedywłaśnie
wParyżu.Bezlitośniegogromił,aSłowacki,wielbiącyzamłodu
twórczośćMickiewicza,wpierwszejchwilimylnieodczytałjego
słowajakowyczekiwaną,drogąmupochwałę.Pisałwliście
domatki:„[Mickiewicz]powiedział,żemojapoezjajestśliczna,
żejesttogmachpięknąarchitekturąstawiony,jakwzniosły
kościół–alewkościeleBoganiema”[120].Radowałsię,żejego
wierszesą„jakkościół”,niezauważającdeprecjonującego
charakterudrugiejczęściopinii.
TesłowaMickiewiczabyłygwałtownymopowiedzeniemsię
przeciwdawnejhierarchiiwartościzarównoestetycznych,jak
