Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Odoperacjidometareprezentacji
strukturyzacjijęzyka36.Stwarzająwrażenie,żejużsamdrobiazgowyopis
faktówjęzykowych37jestwstanieoddaćzasadyfunkcjonowaniajęzyka
(cf.Adamczewski1991:55).Ponadto,chociażpozornieuzbrojonewwypraco-
waneoprzyrządowanieterminologiczne,nieustrzegłysięoduporczywego
powielaniamieszaniapoziomówanaliz(np.rozpowszechnionyterminstruk-
turaSVOłączywsobiepoziomyczęścimowyiczęścizdania),utożsamiania
światapozajęzykowegozjęzykiem(np.definiowanieaspektuwodniesieniu
docharakterystykiakcjiitrwania,awięcterminówniejęzykoznawczych,
czyteżzapoczątkowaneprzezRivarolaiutrzymującesiędługoprzekonanie,
żelinearnośćmyśleniaodbijasięwlinearnościwypowiedzi),nadawania
mianawyjątkówodustalonychregułprzypadkomzjawisk,dlaktórych
niesformułowano,bonieodkrytojeszcze,prawnadrzędnych,toznaczy
usytuowanychnapoziomieabstrakcjipozwalającymwyjaśnićistnienie
zjawiskznajdującychsiępozaobszaremskodyfikowanymzasadamigra-
matyki.WedługAdamczewskiegoremediumnapowyższeniedociągnięcia
przynositeoria,którazdajerelacjęzmechanizmówgłębokoukrytychna
wyższympoziomie.Badaonabowiemwypowiedzenia,któreUodzwiercie-
dlająstrukturotwórcząaktywnośćpodmiotumówiącego"38(Adamczewski
1996:56).
PowyższacharakterystykawoczywistysposóbwpisujemyślAdam-
czewskiegowkontynuacjęperspektywybadawczejGuillaume!aiCulio-
liego.PonadtoprzywodzinamyślmetodologięprzyjętąprzezFerdinanda
BrunotawjegomonumentalnejpracyLapenséeetlalangue(1953),której
głównymzałożeniemjestprzedstawieniestrukturjęzykafrancuskiego.Nie
odbywasięto,jakwdotychczasowychpodręcznikach,nafundamencie
gramatycznejnaturypodziałunaczęścimowy.Przyjętaoptykaodwracatra-
dycyjnyporządek:punktemwyjściastajesięmyśl,któradążydowyrażenia
36GłównyzarzutsformułowanypodadresemN.Chomsky!egotostwierdzenie,żegra-
matykageneratywno-transformacyjna,pomimowprowadzonegorozróżnienianastruktury
głębokieistrukturypowierzchniowe,faktyczniesformalizowałajedynietedrugie(Adam-
czewski1996:54).
37Podejściemetaoperacyjnejestspadkobiercądeskryptywizmuwnauceojęzykach,
któryjednaksamwsobieniebyłwstanieuchwycićnaturyiprzyczynyzmianmorfologicz-
nychiskładniowych(Adamczewski1996:104).
38U[ł]réfléchissentl!activitéstructurantedesénonciateurs".
