Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28IGenezairozwójpedagogikiprzedszkolnejwPolsce
sięzagadnieniamiżyciaspołecznego.Jejpoczątekwyznaczyłfilozof
francuskiAugustComte(1798–1857).Jegofilozofiapozytywna:
[ś][zajmujesię-przyp.aut.]wyłącznieprzedmiotamirzeczywistymi,
stroniącodurojonych,badarzeczydostępneumysłowi,anietajemnice;roz-
ważatylkotematypożyteczne;[ś]ograniczasiędoprzedmiotów,októrych
możnauzyskaćwiedzępewną,stroniącodtematówchwiejnychiprowadzą-
cychdowiecznychsporów;[ś]zajmujesiękwestiamiścisłymi,unikającmgli-
stych,pracujepozytywnie,nieograniczającsiędonegatywnejkrytyki(Tatar-
kiewicz,1988,s.18).
Pozytywistyczna
myślflozofczna,
polityczna
iekonomiczna
Positivist
philosophical,
politicaland
economicthought
Organicznateoria
społeczeństwa
Herberta
Spencera
Spencer’sorganic
theoryofsociety
WielkimsprzymierzeńcemComte’abyłempirystaangielskiJohn
StuartMill(1806–1873),któryznanybyłzpublikacjinietylkofilozoficz-
nych,aletakżepolitycznychiekonomicznych.Myśląprzewodniąjego
rozważańbyłodążeniedobezwzględnejnaukowościopartejnawielo-
krotnymdoświadczeniu.Wszystko,conieopierasięnadoświadczeniu
iindukcji,jestfantazjąlubfikcjąiniejestwartepoznawania(Tamże,
s.29).Poglądten,nazwanyscjentyzmem,charakteryzowałsię:
[ś]zaufaniemdonaukiopartejnadoświadczeniuirozumowaniujako
jedynegoźródłarzetelnejwiedzyiskutecznejdyrektywysłusznegopostępo-
wania(Markiewicz,1965,s.8).
Scjentyzmnatychsamychzasadachtraktowałzjawiskaprzyrodnicze
ihumanistyczne,psychiczneispołeczne,stosującdoichbadańmetody
naukowe.Drugąznamiennącechąświatopoglądupozytywistycznego
byłutylitaryzm.Milltwierdził,żejedynymzadaniemmoralnymczło-
wiekajeststaranieoszczęściewszystkich,zaśmiarączłowieka-altru-
izmipracanarzeczspołeczeństwa.
Tezyfilozofiipozytywnejiwynikającezniejwnioskistałysiępunktem
wyjściadokonstruowaniaprogramówdziałalnościspołecznej,ekono-
micznej,politycznejioświatowo-kulturalnej.Programyspołecznewdu-
żymstopniuczerpałyznowejwówczasnaukizajmującejsięzagadnienia-
miżyciaspołecznego-socjologii.Jejczołowymprzedstawicielemstałsię
HerbertSpencer(1820–1903).Wdziedziniepoglądówsocjologicznych
byłontwórcątzw.organicznejteoriispołeczeństwa,wmyślktórejprawa
rozwojuspołecznegosąidentycznezprawamirządzącymiświatemroślin
izwierząt.Znajomośćirespektowaniepraworganicznychstanowiływe-
długniegofundamentprogramówspołecznychioświatowych.
Wroku1861ukazałasięwAngliiniewielkichrozmiarówksiążka
Owychowaniuumysłowym,moralnymifzycznymSpencera.Okazała
sięonawówczasnajbardziejpoczytnymangielskimdziełempedago-
gicznym.Wciągu20latzostałaprzetłumaczonananiemalwszystkie
językieuropejskie(wydaniepolskie:1879)orazwielejęzykówazja-
