Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
27I1.Pierwszekoncepcjeedukacjimałegodziecka
Positivismand
earlychildhood
education
TeoriaDarwina
jakopodstawa
przyrodniczego
podejściado
człowieka
Darwin’stheory
asthebasis
foranatural
approachtoman
European
intellectualand
culturaltrendsof
thesecondhalfof
the19thcentury
1.2.Koncepcjeedukacjimałegodzieckawokresie
Pozytywizmu
Lata30.i40.XIXwiekubyływEuropieokresemustalaniasięnowego
układustosunkówspołecznychwwynikuprzekształceńdotychczaso-
wychformgospodarki.Podstawąbytuspołecznegostałysięczynniki
ekonomiczne.Wytwarzanykapitałwzbogacałogłówniemieszczaństwo,
któreuzyskiwałodominującywpływnaresztęspołeczeństwa.Prze-
mianygospodarcze,zmianywogólnychwarunkachżyciaorazrozwój
technikispowodowałyprzełomwogólnympoglądzienaświaticzło-
wieka.Nowe,nieznanedotądśrodkikomunikacyjneumożliwiłyszyb-
sząwymianęmyśli,pozwalałynazbliżaniesięnarodówikultur.Rozwój
naukprzyrodniczychuświadomiłczłowiekowi,żejesttylkoogniwem
długiegołańcuchaewolucyjnego,awięccząstkąprzyrodyipodlega
prawomwniejobowiązującym.Uwierzonowniemalnieograniczone
możliwościludzkiegorozumuinadejścieepoki,wktórejzostanąprze-
kroczoneograniczenialudzkiegopoznaniaidziałania.Powszechnąsta-
łasięwiarawmożliwośćzrozumieniaiwychowaniaczłowiekapoprzez
umieszczeniegownaturalnymśrodowiskuibadaniemechanizmów
jegozachowań.Koncepcjęprzyrodniczegopojmowaniaczłowiekaroz-
winąłdarwinizm,opartynateoriiewolucjigatunkówKarolaDarwina.
Umiejscowiłonczłowiekawdługimszeregugatunkówzwierząt,przy-
znającmuprawodoprymatu.
SformułowaneprzezDarwinaewolucyjneprawarozwojuwycisnęły
swepiętnonacałokształcieżyciaduchowegoepoki,[ś]trudnojestod-
naleźćnaukę,wktórejwtejczyinnejformienieodbiłabysięwówczas
myślewolucyjna(Wroczyński,1948,s.62).
a)EuropejskieprądyumysłoweikulturowedrugiejpołowyXIX
wieku
NowyruchfilozoficznyXIXwiekubyłwspólnymdziełemmyślicieli
kilkukrajów:odfilozofiipozytywnejAugustaComte’aweFrancjido
empiryzmuJohnaStuartaMillawAnglii.Rozprzestrzeniłsięonniemal
wcałejEuropie,znajdującwielupropagatorów.
Prądten,nazwanyPozytywizmem,był:
[ś]wiernytejnaczelnejidei,wedługktórejnaukajestjedynąprawomoc-
nąwiedząludzkąijedynąpodstawąwszelkiegokonstruktywnegodziałania
społecznego,gospodarczego,politycznego(Walicki,1986,s.134-135).
Wiedzanaukowaopartanadoświadczeniu,obserwacjiifaktachmia-
łapomócwrozwiązywaniuwszelkichtrudnościpolitycznychispołecz-
nych.Tezątąposługiwałasięsocjologia,nowawówczasnauka,zajmująca
