Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Statusteoriidominacjiprzestrzennej
23
samościbędącychwpewnymstopniureakcjąnaglobalizacjęczy
teżformądostosowania.
Jednocześnieczęśćtrudnościwpodejmowaniuproblematy-
kihierarchiicentro-peryferyjnychdotyczykontekstupolskiego
czyteżśrodkowoeuropejskiego.Możnatuwszczególnościzwró-
cićuwagęnafakt,iżużywaniesamegookreślenia„peryferyjność”
wobecPolski,atakżejejregionównapotykaczęstonaopórwwielu
środowiskach.Przyczynytejdośćpowszechnejrezerwywobec
określeńocharakterze„peryferyjnym”używanychwodniesieniu
donaszegokrajuwydająsięmiećdośćgłębokicharakter,związa-
nyzszerokopodzielanymizałożeniamiideologicznymidominują-
cegosposobuopisywaniawspółczesnegospołeczeństwapolskiego
imiejscaPolskiwświecie.Najczęściejzałożeniateniesąwprost
systematyczniewerbalizowane.Możnajerekonstruowaćzwłasz-
czanapodstawieanalizyuzasadnieniaskładającychsięnapewien
wmiaręspójnyobrazkrytykposługiwaniasiępojęciem„peryferyj-
ności”wodniesieniudoPolski.Mamytuzwykledoczynieniazar-
gumentacjąocharakterzepolitycznymczynawetgeopolitycznym,
związanązhasłem„ucieczkizperyferii”,jakopriorytetempolity-
kipolskiejwciąguostatnichwieków.Założenietowiążesięczę-
stozprzekonaniem,iżmówienieoPolscejakooperyferiachjest
szkodliwedlabardzoróżniedefiniowanychpolskichinteresów.
Usłyszećmożnawtakichuzasadnieniachm.in.to,żeodwoływa-
niesiędowłasnejperyferyjnościpogłębiaćmożepolskiekomplek-
syiprowadzićdoosłabieniaenergiispołecznej,którapowinnabyć
ukierunkowananaintegracjęPolskizeuropejskimcentrum.Toza-
danie,wprzekonaniuwielupolityków,wykluczasięautomatycz-
niezprzystaniemnajakkolwiekrozumianąperyferyjnośćnaszego
kraju.Przykłademtakiejpostawyjestwypowiedźbyłegowicemi-
nistraedukacjiAndrzejaWaśki,któryzadeklarowałwprost,iż„po-
strzeganieswegoświatajakoperyferyjnegoobniżapoczuciewar-
tościipowodujeniskąsamoocenę,tozaśprowadzidopodatności
namanipulacjesocjotechniczne”(PAP2007).Otwarterozpatrywa-
nieperyferyjnościbywatakżeniekiedyłączoneznegatywnieoce-
nianątendencjądo„samowiktymizacji”,awięckompleksuofiary,
cierpieniaizwiązanegoznimpoczuciamoralnejwyższościsłab-
szego,zdominowanego.Wieluuczonychijeszczewięcejpolityków
zdajesięsugerować,iżnawetjeśliPolskawsensieekonomicznym
