Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Modelezależnościcentrum–peryferie
towychgraczy,realistycznieokreślającychograniczeniawplano-
waniustrategiirozwojowych.
Niezależnieodnaszegostosunkudoopisywanychdylematówów
dominującywPolscesposóbpodejrzliwegopatrzenianainterpreta-
cjeocharakterzeperyferyjnymmusimybraćpoduwagęjakoobiek-
tywnieistniejącyfaktspołeczny.Wartojednocześniewspomnieć,iż
zjegopowoduzwłaszczaujmowaniezagadnieniaelitwperspekty-
wiecentro-peryferyjnejspotykaćsięmożezpodobnymioporami.
Jeślibowiemetykieta„peryferyjności”postrzeganajestdośćpo-
wszechniejakosynonimlubokreśleniepokrewne„prowincjonalno-
ści”i„zaściankowości”czyteżimplikowaćmajakobyodwieczne,
nieodwracalne„zacofanie”,toelityokreślanejako„peryferyjne”
muszątymbardziejczućsiętakimprzymiotnikiemdotknięte,jeśli
nieobrażone.Atoonenajczęściej(aprzynajmniejichistotnafrak-
cja)wytyczająwswoichspołecznościachgłównekanonydyskursu
akademickiegoorazmedialnego.Ujęciecentro-peryferyjneuwypuk-
latymczasemteaspektyrolielitperyferyjnych,naeksponowaniu
którychzwykleszczególnieimniezależy.Ujawniabowiemm.in.
nieoczywisteuwikłaniaizależnościelitperyferyjnychod„cen-
trów”,sprzecznościwodgrywanychprzeznierolach,niespójność
wieludziałańideklaracji,wynikającewszczególnościzezłożone-
gostatusutychelitorazichpodleganianakładającymsięnasiebie
sieciomzależności.
Zabardziejogólnypowódniechęcidużejczęściperyferyjnych
elitdoposługiwaniasięcentro-peryferyjnymiinterpretacjamiich
róluznaćmożnafakt,iżteoriewskazującenaistotnezależności
zewnętrznemogąbyćinterpretowanejakoodbierająceimznacz-
nączęśćrolisprawczej(agency)wobrębieichkrajówalboinaczej
zdefiniowanychpólaktywności.Elityaspirujązwykledoroligłów-
negopromotora,patronaczyprzynajmniejpomysłodawcylubin-
spiratorazmianidziałańspołecznychbądźpolitycznych,anapery-
feriachroletewiążąsięzwyklezpoważnymiograniczeniamiprzez
czynniki(wtymelity)zewnętrzne.Zbytsilnepodkreślaniezależno-
ściodtakichuwarunkowańmożezaś,jaksięobawiawieluprzed-
stawicielielit,tworzyćobrazwtórnościodgrywanejprzeznieroli.
Mogąonewręczjawićsięjakozaledwiewykonawcydyrektywpły-
nącychzzewnątrzczyteżpośrednicywprzekazywaniupowstałych
gdzieindziejideibądźpodjętychdecyzji.Takajednostronnazależ-
