Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PŁAZY
(Amphibia)
Cechymorfologiczne
ianatomicznepłazów
Naświeciewyróżniasięok.5990gatunków
płazów.Gromadatapodzielonajestnatrzyduże
rzędy:płazybezogonowe–Anura(ok.5260ga-
tunków),płazyogoniaste–Caudata(dawniej
Urodela)(ok.555gatunków)ipłazybeznogie–
Gymnophiona(ok.167gatunków).Podaneliczby
gatunkówsàorientacyjne,ponieważwmałozba-
danychpodtymwzględemczęściachświata(np.
wAmerycePołudniowej)stalesàodkrywanenowe
gatunki.Wrazzrozwojemwiedzywciàżweryfiko-
wanajestteżdotychczasowasystematyka–nowe
gatunkiwydzielanesàzeznanychwcześniejtak-
sonów.Wwieluprzypadkachbadaczenaświecie
niedochodzàdoporozumienia:jedniuważajàda-
nytaksonzapodgatunek,innizaś–zagatunek.
Płazywystępujànawszystkichkontynentach,
pozaAntarktydàiArktykà.Niemaichtakżena
najbardziejnapółnocwysuniętychkrańcachAzji,
EuropyiAmerykiPółnocnej;brakteżna
większościwyspoceanicznychinaczęści
obszarówpustynnych.Najmniejgatunkówpłazów
żyjewEuropieipółnocnejAzji.Najwięcej,około
825gatunków,występujewkrainieorientalnej
obejmujàcejIndochiny,Indieiprzyległewyspy
orazwkrainieetiopskiej(AfrykaiMadagaskar)–
około770gatunków.
Płazysàdośćmałoróżnorodnàmorfologicz-
niegrupà–międzysobàmniejróżniàsięrozmia-
ramiikształtemniżgady.Pierwotniebyłyzwierzę-
tamiczworonożnymi,ocielezakończonymogo-
nemiwyglàdzietypowegopłazaogoniastego.Ten
podstawowymodel,istniejàcynadalzpowodze-
niemupłazówogoniastych,ewoluowałwdwóch
kierunkach,dopłazówbezogonowychibeznogich.
Upłazówbezogonowychtułówjestskrócony,gło-
wajestniewyodrębnionaztułowiaisztywnoznim
połàczona,całeciałozaśzwarte.Uwieluprzed-
stawicielitegorzędutylnekończynysàbardzodo-
brzerozwinięteiumożliwiajàdalekieskoki.Zkolei
płazybeznogieprzybrałyrobakowatykształtciała,
przypominajàcprzerośniętedżdżownice.Niemajà
kończyn,aninawetpasów:barkowegoimiednico-
wego.Ichczaszkajestwzmocniona,zaśkręginie-
zwykleelastyczne.
Wszystkiepłazymajàkilkawspólnychcech
anatomicznych.Czaszkałàczysięzkręgosłupem
stawowozapomocàdwóchkłykcipotylicznych,
dziękiczemugłowaniemożebyćskręcananaboki.
Pierwszykręgłàczàcysięzkośćmiczaszkinazy-
wanyjestatlasem.Żebra,oilewystępujà,sàwtej
grupiesłaborozwinięte,krótkieinietworzàklatki
piersiowej.
9
