Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wościową,któraumożliwiaefektywnekorzystaniezzasobówosobowych
iśrodowiskowych,którawarunkujeprzekonanieosensowności,zrozumia-
łościtego,conasspotykaoraznaszejzaradności.Poczuciekoherencjijest
więczmiennąskładającąsięztrzechskorelowanychzesobąkomponentów:
poczuciazrozumiałości,poczuciazaradnościipoczuciasensowności.Zda-
niemAntonovsky’ego,któregozałożeniazostałypoparteszerokimwachla-
rzembadańempirycznych,poczuciekoherencjiwarunkujeumiejętność
korzystaniazdostępnychzasobówpsychologicznych,społecznych,zdro-
wotnychimaterialnych-wzwiązkuztymzdroweiefektywnefunkcjo-
nowaniejestmożliwenawetwsytuacjiwielceniekorzystnychwarunków
życiowych.Antonovskysamzaznaczył,że„orientacjasalutogenetycznanie
jestodwrotnąstronąmedalu,leczpodejściemradykalnieodmiennymod
orientacjipatogenetycznej”(Antonovsky2005,s.19).
Kolejnąistotnąróżnicąmiędzysalutogeneząipatogeneząjestbrakkon-
centracjinaobjawachchorobowychiczynnikachdonichprowadzących,
araczejnahistoriiżyciachoregowceluznalezieniaodpowiedzinapytanie,
dlaczegowtymkonkretnymmomencieujawniłasięokreślonadysfunkcja,
choroba,niedostosowanie,dlaczegotenczłowiekdotejporysobieradził.
Wiążesiętozprzemieszczeniemcentrumuwagizczynnikówzwiększają-
cychryzykozachorowanianadeterminantydobregozdrowia,najegozasoby
-nato,copowoduje,żedotejporypotrafłefektywniekierowaćizarządzać
swoimżyciem.Antonovskywswojejkoncepcjiodwołujesiędozgeneralizo-
wanychzasobówodpornościowych,naktóreskładająsiętewszystkiedo-
świadczenia,kompetencjeizasoby,któreuodporniajączłowiekanasytuacje
trudneipowodują,żepotrafsobieznimiporadzićiżeinterpretujejejako
wyzwaniażyciowe(Pasikowski2000,s.34-57;Antonovsky2005,s.28).
Salutogenzapozwalapostrzegaćczłowiekanakontinuumzdrowia
ichoroby,aniewsposóbdychotomiczny.Antonovskywskazał,żezada-
waniepytaniajedynieoprzyczynyiobjawychoroby,defcytu,zaburzenia
lubdysfunkcjijestpostępowaniemniepełnym.Dążyłdotego,abyniepo-
strzegaćstanuczłowiekajakodychotomicznego:chorylubzdrowy.Tłuma-
czył,żestanpsychofzycznyjednostki,wciągucałegożycia,podwpływem
różnorodnychczynników,przesuwasięnakontinuumzdrowiaichoroby
(Heszen,Sęk2007,s.78).Choryczłowiekwwieluobszarachswojegoży-
cianadalfunkcjonujewsposóbsatysfakcjonujący,dążydoosiąganiacelów
życiowych,aidentyfkowaniegotylkowkontekściejegoobjawówiograni-
czeń,uprzedmiotawiagoiredukujedoproblematykijednostkichorobowej.
Postrzeganieczłowiekaprzezpryzmatjegodysfunkcji,zaburzenialubwady
pozanadaniemetykiety,wbardzonikłymstopniupoprawiajegosytuację
życiową,społecznąipsychologiczną.Postawieniediagnozynozologicznej
(medycznej,psychologicznej,zawodowej)niewielewnosikonstruktyw-
18
