Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęciapodstawowe
Regulacjaoznaczaoddziaływanienaokreślonyproceswceluzmniejszeniaodchy-
leńjegoprzebieguodprzebiegupożądanego;rozróżniasięregulacjęręczną
(zudziałemczłowieka)iregulacjęautomatyczną(bezjegoudziału).
Zespółurządzeń,wktórychodbywasięprocespodlegającyregulacji,nazywasię
obiektemregulacji.Przykładamiobiektówregulacjisą:wymiennikciepła,silnik,
pojazdkosmiczny,okręt,reaktorchemiczny,elektrownia,systemenergetyczny,
zakładprodukcyjnyitp.
Doregulacjiautomatycznejsłużyzespółśrodkówtechnicznychzwanyregulatorem.
Obiektregulacjiiregulatorpowiązanezesobątworząukładzamknięty,pracujący
nazasadzieujemnegosprzężeniazwrotnegoinazywanyukłademregulacjiauto-
matycznej.Wceluzilustrowaniapowiązańwystępującychwukładzieregulacji
międzyobiektemregulacjiiregulatoremposługujemysięschematemblokowym
(rys.1.1).
Procespodlegającyregulacjicharakteryzująokreślonewielkościfizyczne,naprzy-
kładciśnienie,przepływ,temperatura,prędkośćobrotowasilnika,napięcie,prąditp.
Przebiegdowolnejwielkościfizycznejjakofunkcjiczasuwystępującejwprocesie
regulacjiiwykorzystywanejdoprzekazywaniainformacjinazywasięsygnałem.
w(t)=w0
-y(t)
e(t)
Regulator
torsprzężeniazwrotnego
u(t)
Obiekt
regulacji
z(t)
y(t)
Rys.1.1.Schematblokowyukładuregulacjiautomatycznej
Zobiektemregulacjizwiązanesątrzysygnały(rys.1.1):
•
•
•
regulowanyy(t),
sterującyu(t),
zakłócający(zakłócenie)z(t).
Sygnałemregulowanymy(t)jestwielkośćpodlegającaregulacji.Sygnałemsteru-
jącymu(t)jestsygnałoddziałującynaobiektregulacjiwceluzapewnieniapożąda-
negoprzebiegusygnałuregulowanego(wielkościregulowanej).Sygnałprzeciw-
działającyutrzymaniupożądanegoprzebiegusygnałuregulowanegojestsygnałem
zakłócającymz(t)(zakłóceniem).Sygnałregulowanyjestsygnałemwyjściowym
