Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Źródłaprawa
stawieupoważnieniaustawowego,następniezostanieonoopublikowanewnDzienniku
Ustaw”-totworzywtensposóbprawo.Jeślinatomiasttesametreściprzekażespołe-
czeństwuwwystąpieniutelewizyjnym,niewywołatożadnychskutkówprawnych,gdyż
wystąpieniategorodzajuniestanowiąprawa.Przesądzająceznaczeniemawięcforma,
wjakiejprzejawiasięwolaorganupaństwowego89.WPolsceobowiązujezamknięty
systememźródełprawa,zformalnymiźródłamiprawa,cooznacza,żeźródłamiprawa
powszechnieobowiązującymisąjedynieteformyaktówprawnych,któreKonstytucja
RPzatakieuznaje.Konstytucjaprzyjęłahierarchicznąbudowęzamkniętegoizupełnego
systemuźródełprawa.
2.Źródłaprawasąstanowioneprzezupoważnioneorganypaństwa(organy
władzypaństwowej).Oznaczato,żedowydaniaaktuprawnego,któryposiadawalor
powszechnieobowiązujący,upoważnionesątylkoorganywskazanewKonstytucjiRP.
Naprzykładustawęstanowiparlament,arozporządzeniamogąbyćwydawaneprzez
wskazaneorganywładzywykonawczej,sątoprzedewszystkimministrowie,premier
irządorazprezydentRPiwtereniewojewodowie,oczymbędziemowawdalszej
częścitegorozdziału.Obowiązujetuzakazsubdelegacji,czylizakazprzekazywania
kompetencjiprzezorgan,któryzostałupoważnionydowydaniadanemuaktu,innemu
organowi.
3.Źródłaprawasązbudowanezprzepisówprawnych.Przepisprawnytojednost-
karedakcyjnatekstuaktuprawnego(stądmówimyoprzepisieartykułuczyprzepisie
paragrafu).Przepisyprawnezawierająnormyprawne,czyliregułypostępowania
obowiązującewdanymsystemieprawnym,będzieotymszerzejmowawinnejczęści
podręcznika.Możemystwierdzić,żepowszechnieobowiązująceźródłaprawacharakte-
ryzująsiętym,żezawierajągeneralneiabstrakcyjnenormyprawne,regulujące
wmiarękompleksowookreślonyrodzajstosunkówspołecznych(np.kodekspracyregu-
lujestosunkizwiązanezpracą,zachodzącemiędzypracodawcąapracownikiem).
Generalnycharakternormyprawnejprzejawiasiętym,żesąoneadresowanedo
ogółuspołeczeństwaalboconajmniejdookreślonychklasadresatów.Normygeneralne
tonormyskierowanedonieokreślonegokataloguosóbpoprzezwskazanieichcech(np.
ubiegającysięopaszport).Natomiastcharakterabstrakcyjnyoznacza,żenormapraw-
najesttworzonannaprzyszłość”,czylizmyśląosytuacjach,któremogąsięwydarzyć
wprzyszłościibędąonepowtarzalne.Normaprawnaniewyczerpujesiębowiempojej
jednokrotnymzastosowaniu.Naprzykładnapodstawieustawyodokumentachpaszpor-
towych90wieluobywateliotrzymapaszport.Ustanowionoteżnormyprawne,którebyć
możenigdynieznajdązastosowania,coniepozbawiaichnormatywnegocharakteru,
np.normyzawartewKonstytucjiRPregulującestanynadzwyczajne(m.in.stanwojny
czystanwojenny91).Normyabstrakcyjneokreślająwięczachowaniapowtarzalnewro-
dzajowookreślonysposób.
89Zob.W.Siuda,Elementyprawadlaekonomistów,Poznań2009,s.35.
90Ustawazdnia13lipca2006r.(Dz.U.2006Nr143,poz.1027,zezm.).
91Zob.rozdz.XIKonstytucjiRP(art.228-334).
58
