Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiekXIX
oweczasyrewolucyjnąniemalopinięopostępowaniuzdzieckiem,zalecającm.in.
prostepożywienie,zawierająceowoceijarzyny,długisen,czystepowietrzeiruch,
unikaniewinaileków.
W1650rokuukazałasięmonografiaokrzywicyF.Glissona,przedstawiająca
podstawyklinicznegorozpoznaniatejchoroby.
WXVIIwiekuT
.Sydenhamopisałpłonicę(scarletfever)ipląsawicę,którąna-
zwanopóźniejjegoimieniem.Byłonwrogiemnadużywanialeków,pisał:n…nie-
umiarkowanympodawaniemzbytecznychnprzemądrzałych”lekówwikłamycho-
robęichoryumieraodleczącegogolekarza”.PodkoniecXVIIwiekuW
.Harris
wpublikacjinDemorbisacutisinfantum”zwracałuwagęnanjakieśogólnezakwa-
szenieciała”,comożnauznaćzapierwszysygnałzauważeniakwasicy.
WXVIIIwiekubardzopopularnybyłrównieżpodręcznikszwedzkiegolekarza
RosenavonRosensteina,którydoczekałsię19wydańwróżnychjęzykach.Autorten
jużwówczaswskazywałnamorfologiczno-czynnościoweodrębnościwiekudziecięcego.
NawiekXVIIIprzypadająrównieżpublikacjeC.W
.Hufelanda,dotycząceżywienia
ipielęgnacjichorychdzieci,orazM.Underwooda,przedstawiająceopisym.in.polio-
myelitis,żółtaczkinoworodkówiwrodzonychsiniczychwadserca(morbuscoeruleus).
NajwiększymosiągnięciemmedycznymXVIIIwiekubyłoniewątpliwieodkry-
ciew1796rokuprzezE.Jenneraochronnejrolinkrowianki”przedzachorowa-
niemnaospęprawdziwą.OpisjegodoświadczeniaprzedstawionegoKrólewskie-
muTowarzystwuNaukowemuwLondynieuznanozazbytśmiałyiodmówiono
wydaniatejkrótkiejrozprawy(2latapóźniejautoruczyniłtowłasnymkosztem).
Początekambulatoryjnejopiekinadchorymidziećmiprzypadanarok1769,
kiedytoG.Armstrong–londyńskilekarz–otworzyłpierwsząporadnię.Niestety
ionnieznalazłwówczasspołecznej(rządowej)akceptacji.Drugapublicznapo-
radniadziecięcazostałazorganizowanawWiedniuw1787rokuprzezJ.Mastalie-
ra.Musiałoupłynąćjeszczewielelat,abypowstałynastępne.
PodkoniecXVIIIwiekuzaczętorównieżorganizowaćodrębneszpitaledladzie-
ci.NajbardziejznanyjestnHotelDieu”(SchronBoży)wParyżu,którydysponował
nawet1200łóżkami.Potrzebybyłyjednaktakwielkie,żewjednymłóżkuleżałoczę-
sto5–6małychpacjentów.Salebyłyogromne,znajdowałosięwnichpo100iwięcej
łóżek.Wjednejkilkusetosobowejsalidziecichoreleżaływogromnymbrudziena
słomie.śmiertelnośćbyłaogromna.W1795rokukomisjaParyskiejAkademiiNa-
uk,wskładktórejwchodzilim.in.znaniprzyrodnicyLaplaceiLavoisierorazfilozof
Jeand’Alembert,wychowanekdomupodrzutków,wizytowałaszpitalewceluwska-
zaniaśrodkówzaradczych.Uznanowówczaszaniezbędne:oddzielnesaledlakażdej
chorobyzakaźnejioddzieleniedziecioddorosłych,zapewnieniekażdemuchoremu
oddzielnegołóżkaorazograniczeniedo30liczbyłóżekwjednejsali.
1.4.WiekXIX
Pierwszymszpitalemdziecięcympowołanymprzezrządnabaziedomusierotbył
paryskinHôpitaldesenfantsmalades”otwartyw1802rokupodkierownictwem
znakomitegopediatryJeanaJadelota.Przezdługielatabyłonrównieższkołąpe-
17
