Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział3
Rozwójdziecka
3.1.Auksologia–naukaorozwoju
Zpojęciemrozwojuspotkaćsięmożnawwieludziedzinachnauki,nietylko
wkręgunaukbiologicznych.Definicjaencyklopedycznapodaje,żerozwójto
nproceskierunkowychprzemian,wtokuktóregoobiekty(układy)danegorodza-
juprzechodząodformlubstanówprostszych,niższych,mniejdoskonałychdo
formlubstanówbardziejzłożonych,wyższych,doskonalszychpodokreślonym
względem”.
Zbiologicznegopunktuwidzenia(wodniesieniudoczłowieka)zjawiskoroz-
wojujestskomplikowanym,długotrwałym,wieloetapowymprocesemprzemian
opostępowymukierunkowaniu.
Konsekwencjąpostępuwiedzywzakresiefizjopatologiiiklinikiwiekurozwojo-
wegosąnowedziedzinynauki,opartenaodmiennychkryteriachkwalifikacyjnych,
couzasadniauznawanieichzaodrębnegałęziewiedzybiomedycznej.Wśródnich
wymieniasięm.in.genetykękliniczną(ostatniouznanąrównieżformalniezaod-
rębnąspecjalizacjęlekarską)orazauksologię.
Auksologiajestnaukąorozwojuontogenetycznym(osobniczym)ioddziaływa-
niachśrodowiskazewnętrznegonarozwijającysięorganizmdziecka(αυκσειν–
zgreckiego–rosnąć,rozwijaćsię).
Wyodrębnienieauksologiinastąpiłozpotrzebyoptymalizacjiprognozowania
zdrowiairozwojudziecka.Należyuświadomićsobie,żerozwójniejeststanem,
leczprocesem,któregocelemjestuzyskaniesamodzielnejegzystencji.Uczłowie-
katrwaonokoło20lat.Wtymczasiedokonujesięwieloetapowyprocesprzemian
morfologicznychiczynnościowych,odprostejkomórkidoskomplikowanegodoj-
rzałegoorganizmuludzkiego.
Chociażdynamikarozwojuontogenetycznegoczłowiekapodlegaogólnymza-
sadomstadialności(etapowości),tojednaktorrozwojubiologicznegojednostki
jestindywidualnieróżny.Każdedzieckorozwijasiębowiemwedługwłasnego,
wznacznymstopniuuwarunkowanegogenetycznie,dziedziczonegoporodzicach
33
