Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryshistorycznyopiekizdrowotnejnaddzieckiem
oetiologiigenetycznejiwrodzonychbłędówmetabolizmu.Rozwinęłosięporad-
nictwogenetyczne,szczególnieważnedlarodzinozwiększonymryzykuwystępo-
waniawrodzonychnieprawidłowościrozwojowych.
Osiągnięciagenetykiiimmunologiioraznowetechnologieprodukcjiwykorzy-
stujerównieżprzemysłfarmaceutyczny,wprowadzającnaryneklekiratującenie-
jednokrotnieżycieizdrowiedzieci.
1.6.DziejepediatriiwPolsce
DziejeopiekinaddziećmiopuszczonymiichorymisięgająwPolsceXIIwieku.Po-
wstawaływtedyprzytułki,wktórychpomocyudzielanorównieżdorosłym(Jędrze-
jów,Zamość,Poznań).WXIVwiekudziałałydomypodrzutkówwKrakowie
iwGrudziądzu.Wnastępnychwiekachzakładanowieletakichprzytułków.Speł-
niałyonefunkcjęopiekuńczo-leczniczą.
Porzucaniedziecibyłotolerowane,jeślidziecibyłypodrzucanewbezpiecznym,
przewidzianymdotegocelumiejscu.Wprzeciwnymraziegroziłykarycielesne,
antenzaś,ktowinienbędzieśmiercidzieckapodrzuconegoiprzezpsyiświniepo-
gryzionego,magłowędać”–głosiłregulaminnXenodochiumOrphanorum”
wGdańskuwXVIwieku.
Godneuwagijestprzypomnienie,żejużwXVIwiekuwychowankowietychdo-
mówuważanibylinzaprawychizdolnychdowszelkichrzemiosłiurzędówmiej-
skich,gminowiwtejRzeczypospolitejdozwolonych”.
śmiertelnośćwtychdomachbyłajednakbardzowysoka.Wnajsłynniejszym,
warszawskimdomuksiędzaBaudouina(Hospitalinfantumexpositorumsubtitulo
InfantusJesus),założonymw1735roku,napoczątkuXIXwiekunzestudzieci
1
/
20
dożyjelattrzynastu,azaledwiedwojewiekudojrzałegodochodzą”–pisał
drWolff.Jeszczewlatach1919–1920zmarłownim74,1%dzieci.
Pierwszewjęzykupolskimudokumentowaneinformacjedotycząceproblematy-
kizdrowiaiwychowaniadzieckaznaleźćmożnawherbariach(zielnikach)Falimi-
rzaStefana(,,Oziołachimocyich”,1534)iMarcinazUrzędowa(1553).Wpierw-
szejpołowieXVIwiekugodneuwagisąpracelekarzaiwielkiegoerudytyJędrzeja
zKobylina.PrawdopodobniebyłontłumaczemtraktatupołożniczegoRosslina
(Rodiona)z1532rokunDepartuhominisetquaecircaipsumaccidunt”.Byłontak-
żeautoremopracowanianNaukapołożnicratowania”,którekończyrozdziałnOle-
czeniudziatek”.Kolejneopracowaniewcałościdotyczącedziecitocytowane
uprzedniowykładyMercurialisa,wydaneprzezChrościejowskiegowWenecji
(1583).Wskazówkidotycząceżywieniaileczeniadzieciznaleźćmożnarównież
wnWielkimzielniku”SzymonaSyreniuszazOświęcimia(1613),gdziewyraźnesą
wpływymedycynystarożytnej.Autorm.in.pisze:nDzieciommałymdobrekrupy
jęczmiennealboimąkaprzypiekana,wmlekudobrymwarzona,posilnyimpokarm
dajeicudnącerę”.
W1602rokuwKrakowieukazujesięnEkonomika”Arystotelesawprzekładzie
SebastianaPetrycego.Zawieraonarównieżustępypoświęconedzieciom,np.nJa-
kochowaćdzieciwdzieciństwieich”.
20
