Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rys.1.Relacjeprzyczynowo-skutkowejakoformuławyjaśniająca
zależnośćpojęć:niepełnosprawność–upośledzenie[
International
classification
…,1980,s.5].
Funkcjonowaniekażdegoczłowiekauzależnionejestodczynników
organicznych,psychologicznychispołecznych.Człowiekjakoistotabio-
psycho-społecznajestdoskonałymprzykłademukładusystemowego,
wktórymkażdasferajestjednocześnieautonomicznaizależna
odpozostałych.Zgodnieztymtokiemrozumowania,gdyprzydarzysię
nampodupaśćnazdrowiu,znaczniebardziejdocenimylekarza,który
zadbanietylkoonaszeciało,alerównieżokondycjępsychiczną;
podobniewiększezaufaniewzbudzikaznodziejakarmiącynajpierw
głodnych,apotemwskazującyduchowąwartośćpostu,czynauczyciel,
którysprawdziwarunkisocjalneswychuczniów,nimrozpocznieich
kształcenie.Pedagogspecjalnyposzukujerównowagi,tamgdziezostała
zachwianaharmoniazróżnicowanychwymiarówczłowieczeństwa,
prowadzączarównodouproszczeńnazewniczych,jakidominacjidziałań
ukierunkowanychnacielesność(sprawność,aktywność,wydajność).
Współzależnośćwymienionychtrzechsferodnosisięrównież
dofunkcjonowaniaodchylonegoodnormy,kiedydoszukujemysię
zregułyprzyczyn,typowychobjawówiskutkówdanejsytuacji.Stan
normalnytozdrowieizwiązanaznimzindywidualizowanajakośćżycia,
coistotnieróżnicujezakrestakzwanejnormalności,oczymbędzie
mowawdalszychczęściachrozprawy.Jesttopodejście,zgodnie
zktórymWHOprzyjmuje,iż
[…]uszkodzenie(
impairment
)dotyczyfizycznych(somatycznych)aspektów
zdrowia;niepełnosprawność(
disability
)odnosisiędoubytkumożliwości
funkcjonalnychjakoskutkuuszkodzeniaorganu;upośledzenie(
handicap
)jest
miarąspołecznychikulturowychkonsekwencjiuszkodzenialubniepełnosprawności
(podkr.M.W.)[Barbotteiin.2001,s.1047].
Niepełnosprawnośćjakoskutekuszkodzeńorganicznych(strukturalnych
bądźfunkcjonalnych)odnosisięjednoznaczniedosferypsychicznej,
oznaczając–wzależnościodswegoumiejscowienia–zaburzenia
wzakresiepercepcji,myślenia,komunikowaniasię,ustosunkowania
(emocji)bądźmotoryki[Dykcik1997,s.16].Społecznyaspekt
upośledzeniawskazujenatomiastnakonfliktmiędzyograniczonymi
możliwościamiosobyniepełnosprawnejawymaganiamijejśrodowiska
[Żółkowska2004,s.16–17].Otoczeniespołeczneokreślapodstawowy
zakreskompetencji,któreosiągamyjakoistotyrozwijającesięwedług
modeluinterakcyjnego.Upośledzeniejestwtymprzypadkumiarą
brakówwśrodowisku,któreniejestwstanieodpowiedzieć
naspecyficznepotrzebyczłowiekawsytuacjiniepełnosprawności.
