Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIII
Słowowstępne
wtymrównieżRickert.Jegofilozofiajestotyleneokantow-
ska,żepowracadohistoryczniewcześniejszejfazyrozwoju
myśliniemieckiej,abynajejpodstawiepodjąćwyzwaniasta-
wianeówczesnejfilozofii.Tymiwyzwaniamisąmiędzyinnymi
heglizm,pozytywizm,filozofiażycia,apóźniejfenomenologia.
Rickertpodobniejakcałaformacjaneokantowskaniestawia
sobiejednakzaceltylkoodnowieniadawnejfilozofiiijejkon-
tynuacjiwhistoryczniedanejpostaci,leczprzeciwnie,chodzi
ouzyskaniehistorycznegodystansuwobecówcześnietoczącej
siędyskusjifilozoficznej.Możnatoporównaćdokrokuwstecz,
którywpewnymmomencienależałouczynić,bycałagenera-
cjafilozofówzajęłaprzodującąrolęwtoczącejsięówcześnie
dyskusjifilozoficznej.OdwołaniedoKantapozwoliłoneokan-
tystomznaleźćsięwcentrumówczesnejdebaty.Mówiącina-
czej,neokantyści,odwołującsiędoKanta,mogliodnieśćsię
krytyczniedoantyfilozoficznychtendencjiepoki.Jednakich
odniesieniedoKantabyłoodniesieniemhistorycznofilozoficz-
nympolegającymnadostrzeżeniuhistorycznejwspólnotypro-
blemówfilozoficznych.Niebyłotoodniesieniewyłączniefilo-
logiczne,ograniczonedoodczytaniapoglądówKantawceluich
zachowaniadlaprzyszłychpokoleń.Istotnaokazałasięnietyle
ortodoksyjnawiernośćliterze,ileheterodoksyjnewyjściepoza
nią,jejkrytyczneodniesieniedoaktualnejsytuacji.
Noraspodkreślarolęneoheglizmuwrozwojupoglądów
wyrażonychprzezRickertawDerGegenstandderErkenntnis
iprzywołujewypowiedźuczniaRickertaRichardaKronera:
nJeśliniegdyśWindelbandpowiedział:»zrozumiećKantaozna-
czawykroczyćpozaniego«,tomożnatakżepowiedzieć,zro-
zumiećHeglaoznacza,żepozaniegoabsolutnieniemożnajuż
więcejwyjść.Skorojednakpowinnobyćjeszcze»po-Heglu«,
tonależałobyuczynićnowypoczątek”23.Różnicamiędzyneofi-
lozofiąkantowskąiheglowskąsprowadzasiędotego,żeneohe-
gliściniechcązmieniaćdoktrynyHegla,aneokantyścidokonują
23R.Kroner,VonKantbisHegel.Bd.1.VonderVernunftkritikzurNatur-
philosophie,J.C.B.Mohr(PaulSiebeck),Tübingen1921,s.6(tłum.A.J.Noras);
za:A.J.Noras,Małaojczyznaidużaksiążka,op.cit.;por.A.J.Noras,Obada-
niachrecepcjifilozofiiKanta,nStudiazHistoriiFilozofii”2014,t.3,nr5,s.115.
