Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
XIX
tozzałożenia.Innymisłowy,neokantyzmuprawianywduchu
WindelbandazakładaodmiennośćoddoktrynyKanta.
Rickertzjednejstronypodejmuje-podobniejakFichte-
Kantowskiehasłoprymaturozumupraktycznego24.Oznacza
tojednakdlaniegoodwrócenierelacjifilozofiiteoretycznej
dofilozofiipraktycznejnapodstawiezałożeniafilozofiiwar-
tościRudolfaHermannaLotzego.MetodaRickerta,określona
mianemnheterologicznejzasadymyślenia”(heterologische
Denkprinzip),poleganaprzyjęciu,żenświatjakocałośćjest
wrzeczywistościjednącałością,tzn.żewszystkieczęścijed-
negoświatasąpołączonezesobąjakczłonyorganizmuipod
tymwzględemtworzą»jedność«”25.Zasadaheterologiizbliża
RickertaraczejdoFichtegoniżKanta.Rickertowichodziookre-
ślenienajbardziejpodstawowejzasadylogikimyśleniajako
aktywnościpodmiotumyślącegobezudziałujakichkolwiekalo-
gicznychtreścipochodzącychzzewnątrz26.Rickertrozpoznaje
tutajzachodzeniezwiązkuprzeciwieństwalogicznejformyialo-
gicznejtreści,wktórymobaczłonyniemogąbyćanalizowane
odrębnie,lecztylkojakoprzeciwstawionepojęcia;przedmiot
jakoformajednegomożezostaćpomyślanytylkowopozycjido
formytreścijakoczegośinnegoiróżnego.Dlategouważaon,
żeniemożnaoprzećlogikinatautologii,leczwymagaonahete-
rologii.Wprzeciwnymrazieotrzymamytylkowycinekświata.
Namjednakchodziocałośćświatajakoprzedmiotpoznania.
Rickertowskazasadaheterologiijestodpowiednikiem
Heglowskiejmetodydialektycznej.Tooznacza,żeproblem
wpływunaneokantyzmjestznacznieszerszyiobejmujenie
tylkoFichtego,leczrównieżHegla.Istniejąjednakżedwie
zasadniczeróżnicemiędzypodejściemHeglaiRickerta,
któredotyczączasupojawieniasięmomentualogicznego
24H.Rickert,DieHeidelbergerTraditionundKantsKritizismus,op.cit.,
s.243(11).
25H.Rickert,GeschichteundSystemderPhilosophieł,op.cit.,s.25(tłum.
A.J.Noras);za:A.J.Noras,Małaojczyznaidużaksiążka,op.cit.
26Zob.S.Wöhler,DasheterologischeDenkprinzipHeinrichRickertsund
seineBedeutungfürdasWerkMaxWebers.DieEinheitdermodernenKultur
alsEinheitderMannigfaltigkeit,UniversitätErfurt,Erfurt2001,s.19inast.
