Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozrachunkipoprzełomie.Polskieprzekładyzliteraturybułgarskiejś
21
niefunkcjonowała.Zróżnychobiektywnychisubiektywnychpowodówkomuni‑
kacjakulturowawtejsferzezwiązkówbywałaprzypadkowainiesystematyczna.
Zależałaraczejodosobistegozaangażowaniaentuzjastówkulturybałkańskiejniż
profesjonalniewykształconychfilologów.Wartoprzypomnieć,żejeszczew1917r.,
wszkicuBułgariawspółczesna,S.Kozickipisał:n[ś]literaturaisztukawska‑
zują,żeBułgarzysąnarodem,któryniemiałjeszczeczasumyśliswejrozwinąć
iuczuciawykształcić.Wprawdziezabytkipiśmiennictwabułgarskiegosąnajstar‑
szewśródzabytkówsłowiańskich,leczpóźniejszadługoletnianiewolaprzerwała
rozpoczętąpięknąpracęidziśBułgarzywszystkomusząrozpoczynaćnanowo,
bydorównaćinnymnarodomsłowiańskimiwogóleeuropejskim”15.
Wzwiązkuztymtradycjaanimacyjnaidorobektłumaczymodelującychsuk‑
cesywnierelacjemiędzykulturamibułgarskąipolskąbyły,wporównaniuztzw.
wielkimiliteraturamieuropejskimi,znacznieuboższe.Należyjednakpodkreślić,
żewpierwszychdziesięcioleciachpodrugiejwojnieświatowejzprzyczynobiek‑
tywnychzaangażowanietłumaczybyłowolądecydentówrezultatemznacznego
upolitycznieniainteresującegonasprocesu,askutkującegoswoistąpasywnością/
tłumienieminwencjitłumaczy.DopieroodpołowylatsześćdziesiątychXXw.
corazwyraźniejzacząłujawniaćsięprocestransformacjiowegozdeformowanego
paradygmatuisukcesywnienastępowałouwalnianieaktywnościtranslatorskiej
zgorsetuideologii1tymsamymnadrzędnąrolęwkształtowaniukanonuówcze‑
snejtwórczościprzekładowejmogłazacząćpełnićzasadakreacyjności.
Zainteresowaniproblematykąprzekładowąwrelacjachkulturpolskiejibuł‑
garskiejdysponują(nielicząccząstkowychopracowań)trzemapodstawowymi
źródłamiinformacji:samodzielnymwydawnictwemBibliografialiteraturytłuma-
czonejnajęzykpolski19451197716,spisemumieszczonymwHistoriiliteratury
bułgarskiejautorstwaTeresyDąbek-Wirgowej17orazlistąTekstywprzekładach
polskich,zamykającąwDziejachliteratureuropejskichrozdziałzatytułowany
Literaturabułgarska(sporządziłająH.Czajka)18.
JakwynikazopracowaniaautorstwazespołuwydawnictwaCzytelnik,reda‑
gującegopierwszązewspomnianychbibliografii,wlatach194511977zjęzyka
bułgarskiegonajęzykpolskiprzetłumaczonoiopublikowano158tekstów.Porzą‑
dekalfabetycznyukładutomuBibliografialiteraturytłumaczonejnajęzykpolski
sprawił,żebulgarikaobejmująpozycjeodnumeru3.do161.Poprzedzająje:
spolszczone,napodstawietłumaczeńzjęzykafrancuskiegoirosyjskiego,dwie
15Cyt.za:K.Wierzbicka:Przeszłośćaproblematykanarodowawewspółczesnejliteraturzebuł-
garskiej.W:Wcudzychoczach.Zproblematykiświadomościnarodowejwewspółczesnychliteraturach
zachodnio-ipołudniowosłowiańskich.Red.H.Janaszek-Ivanićkova,E.Madany.Wrocław1983,
s.111.
16Bibliografialiteraturytłumaczonejnajęzykpolskiwydanejwlatach194511977.Red.S.Bębe‑
nekzzespołem.T.2.Warszawa1978,s.1110.
17T.Dąbek-Wirgowa:Historialiteraturybułgarskiej.Zarys.Wrocław1980,s.3031308.
18Dziejeliteratureuropejskich.Red.W.Florian.Cz.2.Warszawa1991,s.1231127.
