Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CelinaJuda
pozycjealbańskichautorów,aod162.miejscapojawiająsiętytułydotyczącejuż
literaturyChinLudowych,przyswajanejpolskiemuodbiorcyzapośrednictwem
języków:angielskiego,niemieckiegoiprzedewszystkimrosyjskiego.Cocieka‑
we1najrzadziejtłumaczebazowalinajęzykachoryginałów.Kwestiageogra‑
fiitłumaczonychówcześnietekstówniejestwtychokolicznościachzabiegiem
przypadkowym.Chodziozwrócenieuwaginapraktykidziśjuż,jaksięzdaje,
zarzucone,aleówcześnieczęstostosowaneprzezfunkcjonariuszydecydujących
orealiachpeerelowskiejpolitykikulturalnej1równieżwdziedzinieprzekładu.
Popierwsze1cały2.tomBibliografiimiałodgrywaćrolęswoistegomanife‑
stujednościdziejowej,ujawnićsiłęiróżnorodnycharakterdorobkuliterackiego
nkrajówsocjalistycznychwrazzutworamiklasycznymipowstałymiprzedsocjali‑
stycznymiprzeobrażeniamiustrojowymidokonanymiwtychpaństwachwlatach
191711977”.Niemógłgozrównoważyćjakościowoiilościowodorobektransla‑
torskinzliteratur55krajówkapitalistycznychiTrzeciegoŚwiata”,zaprezentowa‑
nyw1.tomieopracowania19.Zdużądoząprawdopodobieństwamożnazałożyć,
żehistoriadyscyplinywwiększościkrajówsatelickichZwiązkuRadzieckiego
układałasięparalelnieibibliografiedotyczącetegosamegookresurządziłysię
bardzopodobnymiprawami.Tworzoneodgórnielistytłumaczonychtytułówwy‑
rażałyswoiściepojmowanąregułębraterstwaiodwoływałysiędonadrzędnych
wartościinternacjonalistycznejzasadywzajemnościwdziedzinieprzekładu20.
Przyczymniechodziłotylkoowywołaniewrażenia,żepodrugiejwojnieświato‑
wejwznacznejczęściEuropyiAzjitwórcybezzastrzeżeńzaakceptowalinowy,
zrywającyzenzłą”tradycją,socjalistycznyporządekliteratury.Wspólna,insty‑
tucjonalnieusankcjonowanapolitykaprzekładowamiaławkonsekwencjidowo‑
dzić,żestworzenieuniwersalnegokanonustanowiącegoprzeciwwagędlaniepo‑
żądanego,niedostateczniezideologizowanego,wręczzdemoralizowanegokanonu
literackiegokształtującegosięwEuropieZachodniej,jesttylkokwestiączasu,
usilnychstarańizaangażowaniajegotwórców.Wtymukładzieprobierzemnor‑
matywnegoodczytaniastosowności/odpowiedniejwartościtłumaczonegoutworu
byłfaktpojawieniasiędanejpozycjiwrepertuarzeradzieckichwydawnictw.
Podrugie1obserwowanepraktykinpośrednictwa”wdziałalnościtransla‑
torskiej1przedewszystkimnormatywnycharakterkulturyradzieckiejijęzyka
19Bibliografialiteraturytłumaczonejnajęzykpolski…,T.5,s.V
.
20nTomdrugi»Bibliografii«jestponadtoświadectwemprzemian,jakiezaszływnaszychstosun‑
kachzeZwiązkiemRadzieckimpodrugiejwojnieświatowejizkrajami,któretakjakPolskawkroczyły
nadrogęsocjalistycznegobudownictwa.[ś]Wartopodkreślićfakt,żetłumaczeiwydawcypolscy
udostępniliwciąguomawianych30latszerokimrzeszompolskichczytelnikówwszystkieważnedzie‑
łarosyjskiejliteraturyprzedrewolucyjnej,starannieprzetłumaczonodziełapisarzyradzieckiejRosji,
przedstawionyzostałnaprawdędynamicznyrozwójliteratur»sturadzieckichnarodów«.Itowdużych,
aprzydziełachwybitnychwogromnych,nakładach.Odnosisiętozresztądoliteraturwszystkichkra‑
jówsocjalistycznych.Wydawcykrajówsocjalistycznychcorazczęściejpodejmujątrudwydańwspól‑
nych,żebywspomniećchoćby»BibliotekęZwycięstwa«”.Ibidem,s.VI.
