Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CelinaJuda
brzmiałajednakowopapierowoiniewiarygodnie,alekliszestylusocrealistycz‑
negoobecnewtekstachbułgarskichrównieżwpolszczyźniemusiałyrazićdo‑
raźnościąinadmiaremkiczu.LekturaAntologiipoezjibułgarskiejopublikowanej
w1954r.,opracowanejiprzedsłowiemopatrzonejprzezSewerynaPollaka,jest
tegozjawiskadojmującąegzemplifikacją.Wystarczyzanalizowaćkilkatekstów.
ItakwutworzeNaśmierćDimitrowaN.Chrełkowatłumacz(S.Piętak)nietylko
niezorientowałsię,żewierszjestswoistąparafraząballadyromantycznejbułgar‑
skiegoromantykaChristyBotewa,alenadomiarzłegoposłużyłsiętopornąme‑
taforykąraczejdyskredytującąbohateratekstuniżgostosownieuwznioślającego
(nOnleży,śmierciązwalony,/Leczżyjepowszelkiczas./Wjegoimieniujak
złomy/Fabrykiwznosząsiędogwiazd”1s.158).Opodobnej1zpewnością
niezamierzonej1degradacjikomunistycznychherosówmożnamówićwprzy‑
padkutłumaczeniawierszaN.FurnadżijewaNadtobąwiosna(tłum.I.Piotrow‑
ska):nPatrz!1jakdobarkspotniałychzwilgłeprzylgnęłoodzienie”1s.167),
czywreszcieprzykładównajbardziejgroteskowychpotknięćtranslatorskich:np.
zwierszaŁamaraAmeryka(tłum.E.Fiszer)1nBakelit,korkociągiigrzybów
nasienie/TyrozlałaśpowszystkichwEuropiemiastach/OtojużFrancjastara
wposłusznymmilczeniu/Rozdajeubogimztwojejfirmypastę”1s.196,lub
zListudomatkiAmerykankiIwanaMiłczewa(tłum.H.Bychowska):nGdybym
tubliżejśtobymmogła/Usiebieprzyjąćcięsąsiadko,/isercemmymztwym
sercem,droga,/Mówićjakżonaimatka./Aledziśotymniemamowy!/Nie
głąbnasdzieliAtlantyku,/Dzielinasbussinesatomowy/iatomowapolityka”
1s.300,czyfragmentuwierszaOświataWaleregoPetrowa(tłum.J.Huszcza)
1nNapodwórkolektorwjechał,/spokójdałpedałom/Idookiensięuśmiecha:/
Ilusięzebrało?/wszyscyzeszlisięgowitać,/odświętnieubrani./Adiagram,jak
ktoczyta,/Znalazłsięnaścianie”1s.318.
Wracającjednakdozasadniczegotematu,wlatachpięćdziesiątychosobne
miejscewrepertuarzetekstówtłumaczonychzjęzykabułgarskiegozajmowały
utworypisarzy,którychtwórczośćzaliczanajestdoklasykibułgarskiej.Również
wtymwypadkuideologiaodcisnęłaswepiętno.OjcaliteraturybułgarskiejIwa‑
naWazowanajpierwzaprezentowanopolskiemuczytelnikowizapośrednictwem
mikropowieściNiemili,niekochani(1949),którejlejtmotywemjesttragicznylos
emigrantówbułgarskich(latasiedemdziesiąteXIXw.),dokładającychwszelkich
starań,bywsąsiadującejzojczyznąRumuniizmobilizowaćwszystkichrodaków
dopowstańczegobuntuprzeciwkoTurkom.Dopierorokpóźniej(byćmożeoko‑
lejnościzadecydowałaobjętośćtekstu)ukazałasiębułgarskaepopejanarodowa
Podjarzmem(1950)23.PozaWazowemuznanietłumaczyznalazłahumorystyczna
rodzajowaprozaepokiodrodzenianarodowegoautorstwaLubenaKarawełowa
1cyklkrótkichrealistycznychopowiadańBułgarzydawnychczasów.Probie‑
rzemosiągnięćartystycznychpierwszegopółwieczaXXw.(okresdowybuchu
23Porazdrugiprzekład,włączonydoseriiBibliotekaKlasykiPolskiejiObcej,ukazałsięw1974r.
