Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NarodzinyHomosapiens
17
reprodukcję,imsamwięcejinwestujewpłodzenieiwychowaniepotomstwa,awięc
ryzykujewięcej,gdysparzysięzeźledobranympartnerem(Trivers,1972).Zwykleto
samicastaranniejwybierapartnera,szukającosobnikamającegopożądanezasoby,
radzącegosobiewśrodowisku,gotowegodoopiekinadniąipotomstwem,leczszanse
najegoznalezieniezależąodjejatrakcyjności(główniezdrowegowyglądu)orazsze-
reguczynnikówzewnętrznych(m.in.dostępnościinnychsamic).Teoriainwestycji
rodzicielskiejpokazujezatem,jakrozbudowaneiskomplikowanebywająmechanizmy
doborunaturalnego.
Jeszczedalejidzieteoriadostosowaniałącznego(Hamilton,1964),podważająca
dogmatnsamolubnegogenu”
.Wskazujesięwniej,żechoćreprodukcjabezpośred-
nia,tj.płodzeniepotomstwa,jestnajlepsządrogąprzekazywaniagenów,bodziecko
dziedziczypołowęDNAkażdegozrodziców,tomożnaprzekazywaćjetakżedrogą
reprodukcjipośredniej,przezkrewnych,gdyżkażdyznichnosiczęśćgenówtego
organizmu-zależnieodstopniapokrewieństwa(zkażdymstopniempokrewieństwa
puladziedziczonychgenówzmniejszasięopołowę,boliczbanudziałowców”wdzie-
dziczeniuzwiększasiędwukrotnie).Pomociopiekaudzielonekrewnymmogąwięc
równieżzapewnić(częściowy)sukcesreprodukcyjnydanegoorganizmu.Tymsamym
egoizmzmieniasięwaltruizm(stopniowalny).Tenzresztąwcaleniemusiograni-
czaćsiętylkodokręgukrewnych.Jakbowiemprzekonujeinnamodyfikacjateorii
doborunaturalnego:teoriaaltruizmuwzajemnego(Trivers,1971),międzyosobni-
kaminiespokrewnionymimożedochodzićdowymianydóbrirozwijaniawzajemnie
korzystnychrelacji,jeśli-rzeczjasna-niejesttozbytkosztownedlaktóregośznich
iprowadzidoodwzajemnienia.Tegorodzajuzachowaniastanowiąpodstawęibudu-
lecrelacjispołecznychopartychnakooperacjiwewnątrzgatunkowej,niekiedynawet
międzygatunkowej,ułatwiającejrozwiązywanieproblemówadaptacyjnych.
Problemyadaptacyjnekażdegogatunkuiosobnikasązawszekonkretne,wynika-
jącezwarunkówśrodowiska;obejmujączteryrodzajedziałań:(1)utrzymaniesięprzy
życiu,(2)dobórpartnera,(3)opiekanadpotomstwem,(4)pomockrewnym(Buss,
2001).Jeślidodamydotegojeszczeproblemyzwiązanezezdobyciemiutrzymaniem
silnejpozycjiwgrupie(społeczności),cozwyklepomagawrozwiązywaniupozosta-
łychproblemów,touzyskamyzestawpodstawowychwymogówegzystencjalnych,któ-
rymmusząodpowiadaćkonkretnemechanizmyadaptacyjne.Każdygatunekiosobnik
dysponujeswoistymdlaniegozestawemtakichmechanizmów,składającychsięna
adaptacyjnąskrzynkęnarzędziową,akażdyztychmechanizmówsłużydorozwiązy-
waniakonkretnejtrudnościijesturuchamianywtedy,gdytakatrudnośćsiępojawia.
Mimotejfunkcjonalnejróżnorodnościwszystkie(lubprawiewszystkie)mechanizmy
adaptacyjnełączyczynnikkomunikacji.Wzdecydowanejbowiemwiększościprzy-
padkówprzetrwanieiosiągnięciesukcesureprodukcyjnegowymagawłaściwejreakcji
nabodźcezewnętrzneorazwspółdziałaniaconajmniejdwóchosobników,umiejęt-
niełączącychswojeinwestycjerodzicielskie.Imzaśskuteczniejwspółdziaławiększa
