Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęcieprzywództwaijegoewolucja
17
1)władzaformalna,zagwarantowanaprzezhierarchięorganizacyjną,okre-
ślanaprzezorganizacjęiprzyznanaludziomzajmującymokreślonesta-
nowiska;
2)władzanagradzania,czyliudzielanialubwstrzymywanianagród,
3)władzawymuszania,umożliwiającawymuszenienainnychstosowaniasię
dookreślonychwymagańśrodkamizastraszaniapsychicznego,emocjo-
nalnegolubfizycznego;
4)władzadzielenia,opierającasięnamożliwościrozdysponowywaniaogra-
niczonychzasobówwramachorganizacji,
5)władzaekspercka,opartanaunikatowejwiedzypewnychczłonkóworga-
nizacji.
Zauważyćtrzeba,żedzierżeniewładzyniezawszemusiwiązaćsięzjej
użyciem,cooznacza,żeprzywódcaniewkażdejsytuacjimusiujawniaćswoją
rolę.Zazwyczajjednakwładzazakładaasymetrięrelacjipomiędzyczłonkami
grupy,organizacjiczyspołeczeństwa,polegającąnatym,żesprawującywładzę
mawiększąkontrolęnadzachowaniamipodwładnychniżoninadjegopostę-
powaniem.Przywódcamazatemkontrolęnadludźmi,którymiprzewodzi.
Rozumieniewładzyjedyniejakomożliwościwywieraniawpływunaza-
chowaniadrugiejstronyzakłada,żestosunekwładczymożebyćzarówno
świadomy,jakinieświadomy.Tradycyjnypodziałnarządzonychirządzących
zacierasięwtymwypadku,agrupa(organizacja,społeczeństwo)jawisię
wtymmomenciejakosystemwzajemnieoddziałującychnasiebiepodmiotów
(PacholskiiSławoń1997).Takiepojmowaniewładzymogłobysugerować,że
przywództworównieżniezawszemusibyćświadome.Chociażwydajesię,że
występowanienieświadomegoprzywództwajestrzadkie,tojeżeliprzywództwo
definiowanejestprzyużyciukategoriiwładzy,sytuacjatakajestmożliwa.
Istotnącechąwładzyjakokryteriumwykorzystywanegodozdefiniowa-
niaprzywództwajesttakżewskazywanaprzezczęśćteoretykówzdolnośćdo
wprowadzaniazmian(transformacji),tzn.umiejętnośćtakiegoingerowania
wdanybiegzdarzeń,abydokonaćichprzekształcenia.Przywódcamusimieć
jednakwizjęzmiany.
CrozieriFriedberg(1982)twierdzą,że„Władzastanowipodstawowy
inieuniknionyelementwszystkichstosunkówspołecznych,jądrokażdego
działaniazespołowego,wokółktóregorozwijająsięjednocześnieprocesy
rywalizacjiiintegracji”.Poglądtenwskazujenakoniecznośćujawnieniasię
